40#
发布于:2010-06-11 12:24
|
|
|
41#
发布于:2010-06-11 15:35
|
|
|
42#
发布于:2010-06-11 15:47
本帖最后由 天上的狮子 于 2010-6-11 16:32 编辑
一、名词的基本型可以是单数也可以是复数,所以名词变成复数后也可以加人称词尾。 维语名词,当需要说明东西不止一样的时候,可以加复数词尾lar/ler。 当不需要强调复数的时候,名词不加复数词尾往往也可以表示复数。 有些名词加复数容易帮助理解意思,往往就要加复数。 二、名词可以先加人称再加复数,也可以先加复数再加人称,两种方式意思是有很大区别的。 比如:dost 按照人称词尾和复数词尾的不同顺序,有下面两种变化: dostumlar我的朋友他们 dostlirim我的朋友们 我的朋友们,意思是这些朋友们都是我的;我朋友他们,意思是这些人中有一个朋友是我的而剩下的其他人不是我朋友却是和我的这个朋友有关的人。 再比如:dostlirimlar,意思是“我朋友们他们” 三、维语名词为什么需要人称形式 维语名词人称形式很重要。重要性其中一方面表现在下面的例子中: mende muz su 上面三个词中,后面两个词因为都没有词形变化,所以,muz(冰)可以看做句子主语,su看做句子表语,mende则是状语,三个词合起来就是一句句子: mende muz su (dur/bolidu),意思是“在我这里,冰是水。” 然而,当我们给这三个词中最后一个词动一下小手术,意思就完全不同了:mende muz süyi (tur/bolidu),意思是“冰水在我这里/我这里有冰水。” 所以,维语名词的人称词尾,对于区别意思很重要。 比如,“地球”一词,在维语里有一种说法就是这样的:yer shari yer,地 shar,球 但是,如果光说“yer shar”,就可以理解成“地是球”,而说成“yer shari”,那么就知道了两个词是合在一起表达一个意思“地球”的。 ![]() |
|
|
43#
发布于:2010-06-11 16:12
本帖最后由 天上的狮子 于 2010-6-11 16:26 编辑
ayal : ayalim ayalimiz ayaling ayalinglar ayalingiz ayali newre: newrem newrimiz newreng newrenglar newrigniz newrisi er: erim erimiz ering eringlar eringiz eri qiz: qizim qizimiz qizing qizinglar qizingiz qizi oghul: oghulum oghulimiz oghulung oghulunglar oghulingiz oghuli 这是帮你改过的答案,主要是语音上的问题,不过语音以后会具体讲的。你练习中人称变化都对了。 bu mening bugun Ögengen tekistim. (这是我今天学的课文) manga shuni tekshürüshüp bérip qoyungki, qaysi jaylarda xata bar.(您帮我看看,哪些地方有错误) tekshür检查 ...ke/ge/qa/gha ...shup ber帮助...做... |
|
|
44#
发布于:2010-06-11 16:21
|
|
|
45#
发布于:2010-06-11 16:33
名词的单复数和人称词尾就到这里结束了。接下来,继续练习,问、答。
![]() |
|
|
46#
发布于:2010-06-12 18:43
muelim:méning birneche soallirm bar.
1,adem we kishi (人) .dost we aghine(朋友) ,uka we ini(弟弟) 这些词意相同,写法和读法不同,用法有什么不同吗? 2,形容词有也人称词尾的变化吗? 3; manga shuni tekshürüshüp bérip qoyungki, qaysi jaylarda xata bar.(您帮我看看,哪些地方有错误) 这句中的qoyungki是qoy的第二人称命令式qoyung吗?那后面的ki是什么?加上ki 词意有什么变化? kÜnÜkme: mining bizning séning silerning sizning u/ular/ning dost: dostum dostimiz dostung dostunglar dostingiz dosti aghine: aghinim aghinimiz aghining aghininglar aghiningiz aghinisi ini: inim inimiz ining ininglar inighiz inisi dÖlet: dÖletim dÖletimiz dÖliting dÖlitinglar dÖlitingiz dÖlitisi ayle: aylem aylemiz ayleng aylenglar aylengiz aylesi muelim:我在加人称词尾的时候,总是不知道词干后面的字母e 或a 什么时候要变成i ,只有凭读时的感觉. bu méning bÜgÜn Ögengen tékistim tékist aile méning ismim gheyret,alilemde tÖt jan bar .men doxtur,birinchi doxturxanida ishleymen,ayalim dilber,u ottura mektepte oqutquchi.oghlum alim,ottura mektepte oquydu.qizim gulshen,birichi sinip oqutquchisi,dadam,apam,pésiyige chiqti.ular newrilirni chong kÖridu,balilarmu ulargha bek amraq. 家庭 我的名字叫艾依热提,家里有四口人,我是医生,在第一医院工作.我妻子迪丽白尔,她在中学当老师,儿子叫阿里木,在中学读书,我的女儿 古丽山,一年级学生.我的爸爸\妈妈已退休了.他们对孙子们很看重,孩子们很喜欢他们. |
|
|
47#
发布于:2010-06-13 00:47
1、adem we kishi (人) .dost we aghine(朋友) ,uka we ini(弟弟) 这些词意相同,写法和读法不同,用法有什么不同吗?
没什么不同,基本可以互换使用,不过这其中ini好像用的不如uka多。像这样的词还有一些,比如:acha、hede,ata、dada,ana、apa,等等。 2、形容词没有人称变化,只有级的变化 3、人称词尾分别是m、miz、ng、nglar、ngiz、si/i,si用于元音结尾的名词,i用于辅音结尾的名词,音变规律以后再讲,因为书面表达很罗嗦。实际上,例词的变化,你自己反而容易得出规律。 例: 单音节词: 词中元音是o、u dost:dostum、dostimiz、dostung、dostunglar、dostingiz、dosti put:putum、putimiz、putung、putunglar、putingiz、puti 这种情况下,实际上,你在名词结尾全部用元音i再加人称也可以,不过i尽量不要发音成“一”而是发音成很弱的“呃”音。 词中元音是ö、ü söz:sözüm、sözimiz、sözüng、sözünglar、sözingiz、sözi süt:sütüm、sütimiz、sütüng、sütünglar、sütingiz、süti 这种情况下,实际上,你在名词结尾全部用元音i再加人称也可以,不过i尽量不要发音成“呃”而是发音成“一”音。 词中元音是a、e、é、i bash:béshim、béshimiz、béshing、béshinglar、béshingiz、béshi 多音节词: 辅音结尾 asan:asinim、asinimiz、asining、asiniglar、asingiz、asini mektep:mektipim、mektipimiz、mektiping、mektipinglar、mektipingiz、mektipi paraxot:paraxotum、paraxotimiz、paraxotung、paraxotunglar、paraxotingiz、paraxoti teleppuz:teleppuzum、teleppuzimiz、teleppuzung、teleppuzunglar、teleppuzingiz、teleppuzi üzüm:üzümüm、üzümimiz、üzümüng、üzümünglar、üzümingiz、üzümi 元音结尾 dora:doram、dorimiz、dorang、doranglar、doringiz、darosi hede:hedem、hedimiz、hedeng、hedenglar、hedingiz、hedisi kino:kinom、kinomiz、kinong、kinonglar、kinongiz、kinosi polu:polum、polumiz、polung、polunglar、polungiz、polusi oqutquchi应该是“教师的意思” |
|
|
48#
发布于:2010-06-13 00:52
aghine: aghinim aghinimiz aghining aghininglar aghiningiz aghinisi
aghinem aghinimiz aghineng aghinenglar dÖlet: dÖlitim dÖlitimiz dÖliting dÖlitinglar dÖlitingiz dÖliti ayle: aylem aylemiz ayleng aylenglar aylengiz aylesi aylimiz aylingiz |
|
|
49#
发布于:2010-06-13 09:25
chong köridu是什么意思啊?
![]() |
|
|
51#
发布于:2010-06-14 13:20
|
|
|
52#
发布于:2010-06-14 20:20
méning kÜnükme qildighanim toxramu :我做的练习对吗?
méning bizning séning silerning sizning u/ular/ning til: tilim tilimiz tiling tilinglar tilingiz tili meshq: meshqim meshqimiz meshqing meshqinglar meshqingiz meshqi naxsha: naxsham nasshimiz naxshang naxshanglar naxshingiz naxshisi karwat: karwatim karwatimiz karwating karwatinglar karwatingiz karwati sanduq: sanduqim sanduqimiz sanduqing sanduqinglar sanduqingiz sanduqi ishkap: ishkapim ishkapimiz ishkaping ishkapinglar ishkapingiz ishkapi shir : shirim shirimiz shiring shiringlar shiringiz shiri bash: bashim bashimiz bashing bashinglar bashingiz bashi bashliq:bashliqim bashliqimiz bashliqing bashliqinglar bashliqingiz bashliqi pa'aliyet: paaliyetim paaliyetimiz paaliyeting paaliyetinglar paaliyetingiz paaliyeti oyu : oyum oyumiz oyung oyunglar oyungiz oyusi yol: yolum yolimiz yolung yolunglar yolingiz yoli asan: asanim asanimiz asaning asaninglar asaningiz asani |
|
|
53#
发布于:2010-06-15 01:36
|
|
|
54#
发布于:2010-06-15 09:19
![]() |
|
|
55#
发布于:2010-06-15 09:23
|
|
|
56#
发布于:2010-06-15 11:31
本帖最后由 天上的狮子 于 2010-6-15 18:36 编辑
基数词和序数词 维语基数词,可以通过加词尾inchi来构成序数词,表示“第...”的意思。 比如:bir(一)——birinchi(第一)、on(十)——oninchi(第十)、bir yüz(一百)——bir yüzinchi(第一百)、bir ming(一千)——bir minginchi(第一千)、on ming(一万)——on minginchi(第一百万)、。。。、yüz milyon(一亿)——yüz milyonichi(第一亿)、。。。 nöl——零 bilyon——10亿、万亿;这个词,在印欧语系的多数语言中,有两种意思,一是美法用法的大陆系表示“十亿”,一是英德用法的海洋系表示“万亿”。这个词在实际使用中可以不用,可以用bir ming milyon(十亿)之类的说法来明确意思。 nechche——几 nechchinchi——第几 qanche——多少 维语数词,用来直接修饰名词;数词修饰名词时,名词一般不用复数形式。 维语动词的名词化 维吾尔语动词,都可以按照语法规则临时变成名词,按照名词的方法来使用,这种临时变成名词的动词,我们称作动名词。 维语动词,临时变成名词,有这样两大类: 第一类动名词,基本上不强调时间,有四种,可以称为sh动名词、maq动名词、ghu动名词、ghuchi动名词。 例词: siz(画),这是动词的基本形式,变成上面说的这四种动名词如下: sh动名词肯定式——sizish(画) sh动名词否定式——sizmasliq(不画) maq动名词肯定式——sizmaq(画) maq动名词否定式——sizmasliq(不画) ghu动名词——sizghu(想要画、欲画、值得画、适合画/够(达到)画的程度) ghuchi动名词——sizghuchi(画画的人) 用例: hedem sizishta yaxshi.我姐姐在画画方面很好。sizish+ta ukam uchquchi bolushni ümid qilidu.我弟弟希望成为飞行员。uchquchi、bolush sizish kérek.应该画画/要画画。sizish apam bu ishini bilishi mümkün.妈妈可能知道这件事。bil+ish+i apam bu ishini bilmesliki mümkün.妈妈可能不知道这件事。bil+ish+i bizning öginishimizge toghra keldi.我们得学习了/我们当学习了。öginish+imiz+ge sizmasliq kérek.不应该画画/不要画画。sizmasliq acham sizmaqta.我姐姐正在画画。sizmaq+ta sizghuchi qanche?画画的人有多少?sizghuchi uning sizghusi keldi.他想画画了。sizghu+si uning sizghusi bar.他想画画。sizghu+si uning sizghusi yoq.他不像画画。sizghu+si men sizghudek nerse yoq.没有值得我画的东西。sizghu+dek hemmisige yetküdek méwiler teyyarlayli.让我们准备足够大家吃的水果吧。yetkü+dek hemmisi xushallanghudek sözlidim.我说得大家都高兴了。xushallanghu+dek qoghunlar yégüdek boptu.甜瓜可以吃了。yégü+dek biz uyghurche zhurnalni oqughudek bolduq.我们能读维语杂志了/我们达到了读维语杂志的程度了。oqughu+dek 第二类,可以表示时间状况的动名词,有完成体动名词、未完成体动名词、进行体/持续体动名词这三种。 例词: siz sizghan(画过、画了) sizidighan(要画、将画、(经常)画) siziwatqan(正在画) 用例: sizghanche sizghum kéliwatidu.我越画越想画。sizghan+che 、sizghu+m men naxsha éytqanche mekteptige bardim.我唱着歌去了学校。éytqan+che men naxsha éytqinimche mekteptige bardim.我唱着歌去了学校。éytqan+im+che sizghiningzche sizing.您能画多少就画多少/你尽量画。sizghan+ingiz+che sizghandila sizishning asan ikenliki yaki asan emes ikenlikini bilkili bolidu.只有画过了才能知道画画容易还是不容易。sizghan+dila sizning yaxshi oqughiningizda netijingiz hazir yaxshi bottati.要是你好好学习的话,那么你的成绩现在就已经很好了。oqughan+ingiz+da uning ressim sizghinini bildim。我知道他画过画。sizghan+i+ni men ressim sizghandin kéyin kinogha kettim.我画了画后去看电影了。sizghan+din men ressim sizidighinim üchün muz téyilishqa baralmaydighan boldi.我因为要画画,不能去滑冰了。sizidighan+im siz bilgendin kéyin manga éytip qoyung.既然你知道,那就告诉我一下。bil+gen+din siz bilmigendin kéyin gep qilmang.既然你不知道,那就请你别说话。bil+ma+gen+din siz bilgen(ingiz) bilenmu gep qilmang.即使你知道,也请你别说话。bilgen+(ingiz) méning birinchilikni alghinim alghan.第一名我拿定了。alghan+im tutuwalghingiz tutuwaghan.您赢定了。tutuwalghan+ingz uning ressim siziwatghini kördüm.我看见了他正在画画。 men u chaghda méhmanlarni kütüwatqin(liq)imdin silerning kelgininglarni bilalmidim. 我那时候正在招待客人,不知道你们已经来了。kütüwatqin(liq)+im+din、 kelgin+inglar+ni 这三种能表示时间的动名词,往往词尾可以加liq,用法基本相同,不过有时候用法有区别。 动词的这种用法——动名词,是用来构成词组、短语的用法,不是最终构成句子的用法。 |
|
|
57#
发布于:2010-06-16 15:41
méning kÜnúkme qildighinim :我做的练习. tapshuruq qilishi:作业
u ish qilishita chay ichni yaxshi kÖrdu. 他在上班时喜欢喝茶. u ish qilmasliqta chay ichni yaxshi kÖrdu. 他不上班时喜欢喝茶. u méni xapa bolush mÜmkÜn. 他可能对我生气了. u méni xapa bolmasliq mümkÜn. 他可能对我不生气了. silerning Öginishinglar saet keldi.你们的学业习时间到了. bu yerde kelgen adem qanche?到这来的人有多少? bu yerde keldigen adem qanche boldi: 这里来过多少人了? biz uyghurche Öginishke ÜchÜn tonush bolduq.我们学业习维语相互认识了. méning apam seghingÜn keldi. 我想妈妈了. 老师,动词+ghu,+dek, 还得再琢磨琢磨,有点不太明白。 ![]() |
|
|
58#
发布于:2010-06-16 17:43
bir parche tékhstni izdeshge Öginimen.muelim magha terjime qilip bering.找了一篇课文学习,请老师帮我翻译. 这篇课文有sh动名词的句子.我想结合课文学习可能要理解得快些.
![]() tékist asasiy bilimlerni puxta Öginish lazim 1, asasiy bilimlerni 1-yilliqtin bashlapla puxta Öginish lazim .hazir biz Öginiwatqan ders téyizliqtin chongqurlishwatidu.shunga her bir dersni qétir qinip Öginish lazim. Öginishte aldi bilen muelimning sÖzligenlirini kÖngÜl qoyup anglash kérek.ders anglighan waqtimizda diqqet qilip anglashtin bashqa,xatire yézip méngimiz kérek.shundaq qilghandila muelimning sÖzliganlirini yaxshi igiliyeleymiz. ders waqtida chushenmigen jaylarni muelimdin sorash kérek. 2, kÖnÜkmilerni telep boyiche yaxshi ishlep méngish lazim.her kÜni etigen turup tékistni,sÖzni ÜnlÜk oqush lazim.tékist,dialogni yadlash lazim.nuqtilik sÖzlerge éghizche,yéziqche jumle túrÜsh lazim.daim uyghurche sÖzleshge adetlinish,xata sÖzlep qoyushtin qorqmasliq kérek.shundaq qilghandila uyghurcheni yaxshi Önineleymiz. |
|
|
59#
发布于:2010-06-18 11:06
本帖最后由 天上的狮子 于 2010-6-18 19:41 编辑
méning kÜnúkme qildighinim :我做的练习. tapshuruq qilishi:作业 mening konukme qilghinim:我的练习。 tapshuruq:作业 u ish qilishita chay ichni yaxshi kÖrdu. 他在上班时喜欢喝茶. uning ish qilish waqtida chay ichishini yaxshi koridu.他在上班时喜欢喝茶。 u ish qilmasliqta chay ichni yaxshi kÖrdu. 他不上班时喜欢喝茶. uning ish qilmasliq waqtida chay ichishini yaxshi koridu. u méni xapa bolush mÜmkÜn. 他可能对我生气了. u mendin xapa bolushi mumkin.他可能对我生气了。(他可能因我生气了) u méni xapa bolmasliq mümkÜn. 他可能对我不生气了. u mendin xapa bolmasliqi mumkin. silerning Öginishinglar saet keldi.你们的学业习时间到了. selerning oginishinglar waqti keldi.你们的学习的时间到了。 bu yerde kelgen adem qanche?到这来的人有多少? bu yerge kelgen adem qanche? bu yerde keldigen adem qanche boldi: 这里来过多少人了? bu yerge qanche adem kelgen?这里来过多少人? biz uyghurche Öginishke ÜchÜn tonush bolduq.我们学业习维语相互认识了. biz uyghurche oginish uchun tonush bolduq. méning apam seghingÜn keldi. 我想妈妈了. men apamni seghindim. 老师,动词+ghu,+dek, 还得再琢磨琢磨,有点不太明白。 men mektepke barimen.我去学校。 mening mektepke barghum bar.我想去学校。 men bu kitabni oquymen.我读这本书。 mening bu kitabni oqughum kelidu.我想读这本书。 men uningdin bir soalni soraymen.我问他一个问题。 mening uningdin bir soalni sorighum yoq.我不想问他一个问题。 men sizge bir oyunchuqni berimen.我给你一个玩具。 mening sizge bir oyunchni bergum keldi.我想给你一个玩具了。 sen tamaq yeysen.你吃饭。 sening tamaq yegung bar.你想吃饭了。 siler su uzushke barisiler.你们去游泳。 silerning su uzushke barghunglar barmu?你们想去游泳吗? silerning su uzushke barghunglar keldimu?你们想去游泳了吗? u uxlaydu.他睡觉。 uning uxlighusi barmu?他想睡觉吗? 1、动词+ghu+dek+空格+名词,表示“适合/值得/够做这个动作的东西”: men oqughudek kitab——值得我读的书 kopchilik muzakire qilghudek masile——值得大家讨论的问题 besh kishige yetkudek tamaq——够五个人吃的饭(达到五个人数量的饭) yet——达到、到达 qiziqqudek nerse——值得感兴趣的东西 2、动词+ghu+dek+空格+bol,表示“几乎能适合/达到/够做这个动作的程度”: yegudek boldi.几乎可以吃了。 bu almilar yegudek boldi.这些苹果快可以吃了。 aghizim quliqimgha yetkudek boldi.我的嘴快裂到耳朵边了。 xushallinip ketip,aghizim quliqimgha yetkudek boldi.我高兴得嘴都合不拢了。(我高兴,嘴快裂到耳朵边了) uyghurchide paranglashqudek bolimen.我快能用维吾尔语交谈了。 3、动词1+ghu+dek+空格+动词2,表示“做动词2的动作达到了使动词1的动作出现的程度”: u yighla——他哭 u yighlighudek chaq chaq qildim.我开玩笑开得他哭了。 hemmisi hayajanglan——所有人激动 hemmisi hayajanglanghudek sozildim.我说得大家都激动了。 siz qanaetlen——您满意 siz qanaetlengudek choqum yazalaymen.我一定能写得您满意。 |
|
|