【汉藏对照】善事太子入海品第三十三

善事太子入海品第三十三.pdf

类型：

售价：0

大小：375KB

下载：39次

描述：

[下载]

如是我闻。一时佛在罗阅祇耆阇崛山中。与大比丘僧。围绕说法。尔时贤者阿难。见提婆达多。于如来所。常怀嫉妒。驱饮醉象。推山镇佛。种种方便。欲得危害。然佛慈心。常有矜愍。于罗睺罗及提婆达多。视之一等无有差别。
如是我闻，一时，佛住在罗阅祇耆阇崛山中，为大比丘僧围绕而演说佛法。这时贤者阿难见到提婆达多对佛陀一直心怀嫉妒，他驱使醉象、推山石砸佛，用种种手段想加害佛陀。然而佛一直以慈心，恒常怜悯他，对亲子罗睺罗与提婆达多一视同仁，无有差别。
འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་[?] དགེ་སློང་ཆེན་པོའི་དགེ་འདུན་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།།དེའི་ཚེ་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནོད་པ་བྱ་བར་བསམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། ལྷ་སྦྱིན་དང༌། སྒྲ་གཅན་འཛིན་གཉིས་ལ་མི་འདྲ་བ་མེད་པར་དགོངས་ཏེ། རྟག་ཏུ་དེ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཐོང་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་དང༌།


贤者阿难。睹其如是。常怀惋怅。思惟在意。从座而起。偏袒右肩。长跪合掌。叹说是事。
贤者阿难看到他这样作，心里怨恨提婆达多，想到这些，便从座而起，偏袒右肩，长跪合掌感叹地说起这件事。


佛告阿难。提婆达多不但今日兴恶于我。宿世之时亦伤害我。然我于彼常慈念之。贤者阿难即白佛言。不审世尊。提婆达多。亦为伤害。尔时慈愍。其事云何。愿具说示。
佛告诉阿难：“提婆达多不仅现在加害于我，过去世中也一直要加害我，但我始终慈悯他。”贤者阿难随即对佛说道：“不知过去世时提婆达多也曾加害您，但世尊慈悯他，这是怎么一回事呢？愿世尊为我们详细宣说。”
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལྷ་སྦྱིན་འདིས་དུས་འདི་ཉིད་ན་ང་ལ་གནོད་པ་བྱས་པར་མ་ཟད་དོ། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཡང་ང་ལ་གནོད་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ནས་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ལྷ་སྦྱིན་འདིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཇི་ལྟར་བགྱིས་ནས་གསོལ་༄༅། །པ་དང༌།


佛告阿难。过去久远。无量无数。不可思议。阿僧祇劫。此阎浮提。有一国王。名曰勒那跋弥。（此言宝铠。）领五百小国王。有五百夫人婇女。皆无有子。王便祷祠诸天日月山海树神。经年历纪。不获子息。王大愁忧。而自念言。我今无子。旦夕崩亡。国无绍继。天下必乱。所以者何。五百诸臣。不相宾伏。便当力诤。强弱相陵。抂杀无辜。亡国丧民。莫不由此。念是事已。益增愦恼。
佛告诉阿难：“过去久远不可思议阿僧祇劫以前，这个阎浮提有一位国王，名叫勒那跋弥（汉语：宝铠）。统领五百小国王，他拥有五百位夫人和宫女，却都没有孩子。国王便向众天日月山海树神祈祷，经过许多年，依然不见效。国王因此十分苦恼，自己想道：‘我今无子嗣，一旦我死去，王位无人继承，天下必然大乱。为什么呢？五百位大臣互不服从，就会力争王位，相互侵扰，势必殃及无辜者。亡国丧民，无不是由此引起。’想到这些，国王更加忧愁苦恼。
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྔོན་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད། ཚད་མེད། དཔག་ཏུ་མེད༑ བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕ་རོལ་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ། རྒྱལ་ཕྲན་ལྔ་བརྒྱ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞིག་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་བཙུན་མོ་དང༌།ཕོ་བྲངས་སླས་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་ཀྱང་བུ་མེད་དེ། ཉི་ཟླའི་ལྷ་ལ་སོགས་ཏེ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་གསོལ་བ་བྱས་ནས་ལོ་མང་དུ་ལོན་ཡང་བུ་མེད་པས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །བདག་ལ་བུ་ནི། གཅིག་ཀྱང་མེད་ཀྱི། དེའུ་རེ་ཚེ་ཟད་པས་རྒྱལ་ཕྲན་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་ཉན་ཏེ་ཐམས་ཅད་འཁྲུགས་ནས་ཡུལ་མ་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ་ལག་པ་འགྲམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུག་པ་ལས།


时有天神。知王至意。于王梦中。而语王言。城外林中。有二仙士。其第一仙。身有金色。福德聪辩。不可逮及。汝苟须子。可往求请。必当回意来生王家。王寻惊悟。差有喜色。即敕驾乘。单将数人。遍往推觅。
这时有一位天神了知国王的诚心，就托梦给国王说：‘城外的森林中，有两位仙人，其中一位身上泛着金色，福德深厚，智慧辩才无人能及。你如果想要孩子，可以去向他请求，他定会同意来投生国王家。’国王立即从梦中惊醒，脸上还稍带着喜色，即命准备车马，亲自带领几名随从，四处寻找那位仙人。
དེའི་ཚེ་ན་ལྷ་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་རྨི་ལམ་དུ་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ༑ ༑ཕོ་བྲང་གི་ཕྱི་རོལ་ཚལ་གྱི་ནང་ན་དྲང་སྲོང་གཉིས་ཤིག་ཡོད་དེ། གཅིག་གི་ལུས་གསེར་གྱི་མདོག་ཏུ་འདུག་གི །དེའི་གན་དུ་སོང་ལ་གསོལ་བ་ཐོབ་ཅིག་དང༌། བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྒོ་མ་ཐག་ཏུ་གཉིད་ལོག་པ་ལས་སད་ནས་དྲང་སྲོང་གཉིས་གང་ན་འདུག་པ་ཚོལ་དུ་སོང་སྟེ་


便得见之。即向求哀。种种自说。国无继嗣。忧深虑重。贪屈大仙。来生我家。绍继国嗣。去我忧患。若不见耻。唯垂见顾。尔时仙人。见王殷勤。不忍拒逆。即便可之。
终于遇见了那位仙人，国王便向其述说种种理由，苦苦哀求道：‘王位无人继承，我极其忧虑，希望您能屈尊来我家投生，继承王位，免除我的忧虑。希望您不要嫌弃，恳请您慈悲可怜我。’这时仙人见国王苦苦相劝，不忍拒绝，便答应下来。
དྲང་སྲོང་དེ་དང་ཕྲད་ནས་བདག་ལ་རྒྱལ་པོའི་རིགས་འཚོབ་པ་མེད་ཀྱི། ཁྱོད་བདག་གི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ཏེ་རིགས་སོབས་ཤིག་ཅེས་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་དྲང་སྲོང་དེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ།


第二仙人。复语王言。我亦当往生于王家。王大欢喜。便辞还宫。
另一位仙人也对国王说：‘我也要去你家投生。’国王十分高兴，便告辞回宫。
།དྲང་སྲོང་གཅིག་གིས་ཀྱང་བདག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱའོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་ནས་ཁྱོད་ཀྱང་བདག་གི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ།


经历数时。金色仙人。即取命终。大王夫人。名曰苏摩。即觉有身。聪明女人能得此智。知所怀妊。分别男女。便自说言。我所怀妊。必当是男。王及宫内。闻此语已。欣悦无量。王敕宫内夫人婇女。尽共承给。称悦其意。床褥饮食。极令细软。将护进止。不临危险。
经过一段时间，那位金色仙人即便命终。国王的大夫人名叫‘苏摩’，此时感觉有了身孕。聪明的女人可以知道所怀的孩子是男是女，她便自己说道：‘我所怀的定是男孩。’国王和宫内的人听后万分欣喜，国王令宫内其她夫人宫女都来承侍苏摩夫人，让她称心如意，令她的床褥饮食，极其精细柔软，护持活动起居，不让出现丝毫危险。
།དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཕྱིར་ལོགས་ནས་དུས་ཕྱི་ཞིག་ན་དྲང་སྲོང་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་དེ་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་བཙུན་མོ་ཆེན་མོའི་མངལ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། བུད་མེད་མཁས་པས་བུ་ཡོད་པར་ཤེས་ནས་བུ་ཕོར་ཤེས་ཏེ་བདག་ལ་ངེས་པར་བུ་ཕོ་ཡོད་དོ། །ཞེས་རྒྱལ་པོ་ལ་སྨྲས་ནས་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་བཙུན་མོའི་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་དོ།


十月已满。其大夫人。便生男儿。端正绝异。身紫金色。其发绀青。人相具足。王及内外。观之无厌。因召相师。令占相之。相师寻诣。上下观相。欢喜踊跃。而白王言。此儿相好。人中难有。聪明福德。不可逮及。王闻遂喜。复告相师。可为立字。相师问王。今此太子。受胎已来。有何变异。王即答言。此太子母。素来妒恶。乐人之过。妄举奸非。见他人善。心不为喜。怀妊已来。志性改异。为人慈仁。矜愚爱智。好修施惠。等意护养。 相师闻此。赞言善哉。此是儿志。寄情于母。便为立字。字迦良那伽梨。（此言善事。）
十月的孕期已满，大夫人苏摩便生下一个男孩，容貌端正绝伦，身体紫金色，头发是天蓝色，具足人的所有相好。国王和宫内外的人们怎么也看不够，就召来相师为他看相。相师很快赶来，上上下下仔细观看，欢喜踊跃，对国王说：‘这孩子的相好，人间难有，他的智慧和福德无人能及。’国王听了很高兴，又让相师给孩子起名。相师向国王询问：‘太子受胎以来发生了什么异常的事情？’国王回答：‘太子的母亲向来恶劣嫉妒，看到他人的过失就高兴，喜欢搬弄是非，诬告他人，看见别人的善行就不欢喜。自从怀孕以来，性格全然改变，为人慈爱仁厚，同情愚者，爱慕智士，喜欢布施利益他人，平等爱护养育一切众生。’相师听了赞叹道：‘好啊！这是孩子的意志寄托在母亲身上所致。’于是就给他起名叫迦良那伽梨（汉义：善事）。
།ཟླ་བ་དགུ་ཚང་ནས་བུ་ཁྱེའུ་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་སྐྲ་མཐོན་མཐིང་གར་འདུག་པ། མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བཙས་སོ། །རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་ནས་བཙས་སྟོན་བྱས་ཏེ་མཚན་མཁན་གྱིས་མཚན་བལྟས་ནས་བུའི་མིང་ཡང་དགེ་དོན་དུ་བཏགས་སོ།


其第二夫人。名曰弗巴。第二仙人。亦复命终。生于第二夫人腹中。日月足满。便生男儿。形体状貌。无他殊异。复召
相师。次令相师而瞻相之。相师披观。而语之言。此太子者。是常人耳。福德智能。为足自住。王复敕之。为其立字。相师复言。有何异事。王语相师。此太子母。素性忠良。为人慈顺。乐宣人善。怀妊已来。返更乐恶。嫉妒贤能。见善不喜。相师复言。此亦儿志。寄之于母。故使然耳。因即立字。为波婆伽梨（此言恶事）。
国王的第二夫人名叫弗巴，第二位仙人命终后，就投胎在她身中。孕期已满，弗巴夫人生下一个男孩，形体和相貌都没有什么与众不同的地方。国王又请来相师为孩子看相。相师详细观察后对国王说：‘这个太子是个普通人，福德智力只是足够自己受用。’国王又命相师给孩子起名，相师又询问：‘发生过什么异常的事？’国王告诉他：‘这孩子的母亲向来忠厚善良，为人仁慈柔顺，喜欢称道他人的善行。怀孕以后反而喜好恶行，嫉妒贤能的人，看见善事便不高兴。’相师又说：‘这也是孩子的意志寄托在母亲身上，所以导致这样。’于是就给他起名为波婆伽梨（汉义：恶事）。
།དེ་ནས་ཡང་བཙུན་མོ་གཅིག་ཀྱང་སེམས་ཅན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དྲང་སྲོང་གཅིག་ཤོས་ཀྱང་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་བཙུན་མོ་དེའི་མངལ་དུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་བཙས་སྟོན་བྱས་ཏེ་མཚན་མཁན་གྱིས་མཚན་བལྟས་ནས་ཁྱེའུའི་མིང་སྡིག་དོན་དུ་བཏགས་སོ།


其王尔时。注心爱念迦良那伽梨。不失其意。即敕为起三时之殿。冬时居温殿。春秋居中殿。夏时居凉殿。安置妓直。而娱乐之。太子渐大。聪辩殊异。学诸世典。十八部经。诵持通利。并善其义。
国王专心爱念善事太子，从不违逆他的心意。下令为他修建适宜三个时期居住的宫殿：冬季居住在温殿，春天秋天居住在中殿，夏天则居住在凉殿。准备了各种歌舞伎乐，让太子娱乐。善事太子慢慢长大了，极具聪明辩才，学习世间的十八部论典，读诵受持通达无碍，又善解其义。
།རྒྱལ་པོ་བུ་ལ་བྱམས་ཤིང་སྡུག་པས། བུ་འདུག་པའི་གནས་དབྱར་དགུན་དང༌། སྟོན་༄༅། །དཔྱིད་སོ་སོར་བྱས་ཏེ་བགས་ཀྱིས་ཆེར་སྐྱེས་ནས་རིག་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་ཏེ་གཙུག་ལག་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཏོ།


辞出游。王即听之。敕治道陌。除去不净。乘大白象。金银校饰。千乘万骑。导从前后。
后来向父亲请求出游，国王答应了，下令整治道路，除去污秽之物。太子骑着大白象，金银庄饰，有千乘万骑前呼后拥。
།ཕྱིས་དགེ་དོན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་ཏེ། བདག་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འཆག་ཅིང་ལྟད་མོ་བལྟར་འགྲོའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེའི་ཕ་མས་ཀྱང་བུ་འཆག་ཏུ་འགྲོའོ། །ཞེས་ལམ་སྲུང་ཕྱག་དར་བྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ་རྒྱལ་མཚན་དང་བ་དན་བསྒྲེངས་ནས་མེ་ཏོག་གིས་གཏོར་ཏེ་བདུག་པ་དང༌། སྤོས་ཀྱིས་བདུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོ་ལང་བཤམས་ནས་དགེ་དོན་གླང་པོ་ཆེ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ལ་བསྐྱོན་ཏེ་དྲིལ་བསྒྲགས།རྔ་བརྡུངས། རོལ་མོ་དང་སིལ་སྙན་དཀྲོལ་ཏེ་སྐྱེ་བོ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་དོང་ངོ༌།


街道陌中。一切人民。夹道两边。诸楼阁上。观者无数。皆言太子。孰似梵天。威相姿貌。人中希有。尔时太子。见诸乞儿。身体羸瘦。衣被弊坏。左捉破器。右持折杖。卑言求哀。从人乞丐。太子问曰。何以乃尔。群臣答言。如此人辈。或无父母。孤穷单独。无所依仰。癃疾狂病。不能作役。无一钱储。身口所切。是使尔耳。太子慈愍。心深增悼。
沿途之上，一切人民挟道两边，楼阁上围观的人不可计数，他们都说：‘太子极像梵天，他的容貌姿态、威严的气度人中少有。’太子在这时见到许多乞丐，身体瘦弱，衣服铺盖破烂，左手拿着破烂的器皿，右手拄着拐杖，低声下气地向人哀求乞讨。太子就问：‘他们为什么会这样？’群臣回答说：‘这些人中有的无父无母，孤独贫穷，没有人可以依靠，又患上了恶疾，不能劳作，更没有一点积蓄，为了身口的需要，只能作乞丐了。’太子仁慈悲悯，心中深感痛苦。
།ཡུལ་མི་ཐམས་ཅད་ལམ་གྱི་གཡས་གཡོན་ན་ཁང་བུ་བརྩེགས་པའི་སྟེང་ནས་མིག་མི་འཛུམ་པར་ལྟ་ཞིང༌། འདིའི་བྱིན་དང་གཟི་བརྗིད་ནི། ཚངས་པ་དང་འདྲའོ། །ཞེས་བསྒྲགས་སོ།དེ་ནས་སོང་སོང་བ་ལས་མུ་ཏོ་བདག་གཅིག་གོས་ཧྲུལ་པོ་གྱོན་ཞིང་སྣོད་ཆག་པ་ཐོགས་ཏེ་ཅུང་ཟད་བསླང་ངོ༌། །ཞེས་འབོད་པ་དགེ་དོན་གྱིས་ཐོས་ནས་དེ་དག་ལ་ཁྱེད་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་ཤིང་སྡུག་ཅེས་དྲིས་སོ། །དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ནི། འདི་སྐད་དུ། བདག་ཅག་ལ་ཕ་མ་དང༌། ཕུ་ནུ་དང༌། བུ་སྨད་དང༌། གཉེན་བཤེས་མ་མཆིས་པས་སྡུག་གོ །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི། བདག་ཅག་ཡུན་རིང་དུ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པས་མི་སོས་ཏེ་དུག་གོ །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི། བདག་ཅག་བག་མ་བྱས་པས་ཆོམ་པོས་བཅོམ་སྟེ་ཅི་ཡང་མི་བདོག་པས་སློང་མོ་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཟེར་རོ།།དགེ་དོན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་མཆི་མ་དཀུ་སྟེ་སོང་ངོ༌།


转复前行。见诸屠儿。杀害畜生。稍割称卖。太子问言。何以作此。寻各答言。我不必乐。祖父已来。以此为业。若舍此事。无以自济。太子闻此。长叹而去。
继续往前走，又看到屠夫们杀害牲畜，切下肉来论斤出卖。太子又问：‘为什么做这些呢？’屠夫们马上纷纷说道：‘我们自己也不喜欢。但从祖辈以来就以此为业，如果舍弃这个职业，没有办法养活自己。’太子听了这番话，长叹着离开了。
།དེ་ནས་ཡང་ཡ་ཟད་ཅིག་ན་ཤན་པ་དག་ཅིག་སྲོག་ཆགས་བསད་ནས་བགས་པ་བཤུ་བ་དང༌། བསྙལ་གཏུབས་བདག་མཐོང་ངོ༌། །དགེ་དོན་གྱིས་ཨེ་མའོ་འདི་དག་ཅི་བྱེད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། བདག་ཅག་གི་ཕ་མེས་རྒྱུད་ཀྱིས་འདི་འདྲ་བའི་གསོད་པའི་ལས་བྱེད་དེ། འདི་མ་བྱས་ན་མི་འཚོའོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་དགེ་དོན་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས་ལྟ་མི་འདོད་པར་སོང་ངོ༌།


转前到田。见诸耕者。垦地虫出。虾蟆拾吞。复见有蛇。吞食虾蟆。孔雀飞来。啄食其蛇。太子问人。此作何等。耕者答言。此是我业。于中下种。后当得谷。以自供食。并输王家。太子叹曰。人由饮食。杀害众生。役身役力。辛苦乃尔。
太子又往前走，来到农田旁，看到耕种的人犁地时翻出许多虫子，被蛤蟆吞吃，又看到蛇在吞食蛤蟆。一只孔雀飞来把蛇啄着吃了。太子问耕地的人：‘这是在做什么？’他们回答：‘这是我们的职业，在土地中播种，以后收获谷物，养活自己，还要供应王家。’太子感叹道：‘人类为了饮食，杀害众生，又劳役自己，竟如此辛苦！’
།དེ་ནས་ཡང་ཕ་ཟད་ཕྱིན་པ་དང་ཞིང་པ་དག་ཅིག་ཞིང་རྨོས་ཏེ། ཞིང་རྨོས་པའི་ཤུལ་ན་སྲིན་བུ་མང་དུ་བྱུང་བ་ལ་བྱ་མང་པོ་དང༌། སྤྲུལ་གདུག་པ་དག་འཐུ་ཞིང་ཟ་བ་མཐོང་ནས་འདི་དག་ཅི་བྱེད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། བདག་ཅག་ནི༑ ཞིང་རྨོས་ཏེ་ས་རློགས་པའི་ཤུལ་དུ་ས་བོན་བཏབ་ན་ཕྱིས་མང་དུ་སྐྱེས་ཏེ། དེས་འཚེ་ཞིང་རྒྱལ་པོའི་དཔྱ་ཡང་འབུལ་ལོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དགེ་དོན་དེ་ལ་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས་ཕ་ཟད་སོང་བ་དང༌།


转复前行。见诸猎师。趣向群鸟。挽弓欲射。复见安网。张施在地。见诸禽兽。堕在其中。惊张鸣吼。不能得脱。太子问言。皆作何等。咸皆答言。捕诸禽兽。以自供济。太子闻此。深叹舍去。
太子再往前走，看到猎人们追逐群鸟，拉弓想射杀它们；又看到地上设置的网罟，许多飞禽走兽陷在里面，惊恐得张着嘴鸣叫嘶吼，不能够挣脱。太子问：‘你们都在做什么？’猎人回答：‘捕捉禽兽，养活自己。’太子听了，发出长长的叹息而离去。


རྔོན་པ་བྱ་རྒྱ་བྲེས་པ་དང༌། རྙི་བཙུགས་ནས་བྱ་རྣམས་བཤོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དག་བྱ་རྒྱ་དང༌། རྙིས་ཟིན་ནས་ལུས་རྡེབ་ཅིང་འཐེན་ཀྱང་མ་༄༅། །ཤོར་ཏེ༑ སྙིང་རྗེ་བའི་སྐད་ཕྱུང་ནས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་པ་དག་མཐོང་ནས་ཁྱོད་ཅི་བྱེད་ཅེས་དྲིས་ན། བདག་ཅག་ཀྱང་རྒྱུད་ཀྱིས་འདི་འདྲ་བའི་གསོད་པའི་ལས་བྱེད་པས་འཚོའོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དགེ་དོན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡི་མུག་སྟེ་ཡང་ཕ་ཟད་སོང་བ་དང༌།


到河池边。见捕鱼师。张网捕鱼。狼藉在地。跳踉申缩。死者无数。太子复问。皆各答言。我仰此鱼。用供衣食。太子长叹。愍哀群生。为衣食故。乃当如是。杀害众生。供俟身口。殃罪日资。后报如何。便回还宫。忧念不乐。
他又来到河塘边上，看到渔夫正撒网捕鱼，鱼儿狼藉满地，跳跃着、伸缩着，死去的也不知有多少。太子又询问，渔夫们回答说：‘就靠着这些鱼，来供给衣食。’太子长长地叹息，心中悲悯苍生为了衣食的缘故竟至于这样的杀害众生。供给身口犯下的罪愆日日增长，将来会得到怎样的报应？回到王宫，忧思不乐。
ཉ་བ་དག་ཉ་རྒྱས་ཉ་བཅུས་ནས་མང་དུ་ཟིན་ཏེ་ཐང་བུ་ལ་ཕུང་པོར་སྤུངས་ནས་ད་དུང་ཡང་འགུལ་བ་དག་མཐོང་ནས་འདི་དག་ཅི་བྱེད་ཅེས་དྲིས་ན། བདག་ཅག་ཀྱང་རྒྱུད་ཀྱིས་ལས་གཞན་མི་བྱེད་ཀྱི། འདི་ལྟར་ཉ་བཤོར་ཞིང་འཚོ་བར་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དགེ་དོན་གྱིས་འདི་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི། དབུལ་ཕོངས་པས་བགོ་བ་དང་བཟའ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་བུའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དེ། འདི་དག་ནི། ཚེ་འཕོས་མ་ཐག་ཏུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་སྟེ་མུན་པ་ནས་མུན་པར་འགྲོ་ཞིང་ཐར་པའི་དུས་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་འོངས་ཏེ་ཉིན་མཚན་དུ་དེ་སེམས་ཤིང་མི་དགའ་ནས་


往白父王。愿赐一愿。王答之曰。恣汝所欲。不相违逆。太子白王。出行游观。睹彼群品。为衣食故。欺诳杀害。积罪日增。意甚悼愍。欲得供济。愿王听我。用于王藏。自恣布施。充民所乏。王于太子。倍加爱念。闻其所语。不能违意。即便可之。
前去对父王说：‘希望父王满足我一个心愿。’国王说：‘随便你有什么要求，我都不会拒绝。’太子告诉国王：‘我外出巡游，看到群生因为衣食的缘故，造下欺诳，杀害的恶业，积累的罪行日日增加。心里很可怜他们，想要加以救济。希望大王能允许我动用国库，随意布施，以满足人民所乏资财。’国王倍加疼爱这个太子，听了他的话，不便反对，就答应下来。
ཕའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་ཕ་ལ་ཡབ། བདག་ལ་གསོལ་པ་ཞིག་མཆིས་ཀྱི༑ གནོང་ཞིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཕས་ཀྱང་བུ། ཁྱོད་ཅི་ཟེར། ཁྱོད་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཡབ། བདག་སྔོན་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འཆག་ཏུ་མཆིས་པ་ལས་མི་མང་པོ་གོས་དང་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་གསོད་པ་དང༌། རྫུན་དང༌། དབང་ཟ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བགྱིད་པ་མཐོང་ནས་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པ་བགྱི་བར་བསམས་ཀྱི། ཡབ་ཀྱི་བང་མཛོད་ཆེན་པོ་ལས་བྲེལ་ཅིང་ཕོངས་པ་དག་གི་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་དུ་སྤྱོད་དུ་གནོང་ཞིག །ཕས་སྨྲས་པ། ངས་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བང་མཛོད་མང་དུ་བསགས་པ་ཐམས་ཅད་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱས་པར་ཟད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་མི་ཉན་ཞེས་སྨྲས་སོ།


于是太子。即时宣下。告诸人民。迦良那伽梨太子。布施穷困乏短之者。一切施给。皆悉来取。若有欲须金银宝物衣服饮食。及余所须。当施与之。即开王藏。出诸宝物。著诸城门。及置市中。随人所须。一切悉给。
于是太子即时发出通告，通告人民：‘善事太子要布施穷困贫乏的人们，一切都布施，都可以来取。如果有需要金银财宝、衣服饮食和其他一切，都会施予。’他打开国库，拿出宝物放在城门口和集市中，不管众人需要什么，全部都给予。
།དེ་ནས་དགེ་དོན་གྱིས་ཕས་གནང་བའི་ལུང་ཐོབ་ནས་ཡུལ་མི་ཐམས་ཅད་ལ་དགེ་དོན་ནི། སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་འདུས་ཤིང་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ།


尔时诸国。沙门婆罗门。贫穷孤老。癃残疾病。强弱相扶。次第而至。须衣与衣。须食与食。金银宝物。恣意而与。尔时人民。展转相语。遍阎浮提。皆悉来集。用王宝藏。三分向二。
一时间各国的沙门、婆罗门、贫穷者、孤儿、老人、残疾生病的人都扶老携幼地接连到来，需要衣服的就给衣服，需要食物的就给食物，金银宝物随意施予。人们争相转告，整个阎浮提的众生都来聚集，把国库的储备用掉了将近三分之二。
།དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པ་མགོན་མེད་པ་དང༌། ནད་པ་ལ་སོགས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ལམ་ཐོག་ཐག་ཏུ་གང་ངོ༌། །དེ་དག་ཀྱང་དཔག་ཚད་བརྒྱ་དང༌། ཉིས་བརྒྱ་དང༌། སུམ་བརྒྱ་དང༌། བཞི་བརྒྱ་དང༌། ལྔ་བརྒྱ་དང༌། དཔག་ཚད་སྟོང་གི་ལམ་ནས་འོངས་ཁ་ཅིག་ནི། དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང༌། སུམ་སྟོང༌། བཞི་སྟོང༌། ལྔ་སྟོང་དང༌། དཔག་ཚད་ཁྲིའི་བར་ནས་ལྷགས་ཏེ་སྤྲིན་བཞིན་དུ་འདུས་ནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ནི། གོས་འདོད་པ་ལ་གོས། ཟས་འདོད་པ་ལ་ཟས་རིན་པོ་ཆེ་གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། བཻ་ཌཱུཪྻ་དང༌། མུ་སར་གལ་བ་དང༌། བཞོན་པ་དང༌། ཐེག་པ་དང༌། ཁྱོགས་༄༅། །དང༌། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང༌། ཞིང་དང་རྐང་འགྲོ་ལ་སོགས་ཏེ་ཡིད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་ཡུན་རིང་ཞིག་ལོན་པ་དང༌།བང་མཛོད་སུམ་ཆ་གཅིག་ཟད་ནས་


时典藏臣。入白王言。大王典领五百小国。诸国使命。当有往反。事须宝物。还相报遗。太子布施。用王内藏。三分之物。向用其二。王可思之。勿令后悔。王闻是语。而告臣言。我此太子。意好布施。其心猛盛。不可回转。若当禁遮傥违其意。令其忧恼。当云何耶。分恣其意。莫得违失。如是数时。太子布施。所残藏物。三分用二。
典藏大臣进宫来启奏国王：‘大王您统领着五百属国，各国来朝的使节须要来往，这些都需要宝物礼尚往来。太子现在布施，已经用掉了国库储备的三分之二。大王您可要三思，不要后悔。’国王听后就对这位官员说：‘我这个太子，喜好布施，心意猛烈，不能回转。如果禁止他这样作，违背了他的心意，让他忧愁苦恼，那该怎么办呢？理应随顺他的心意，不要违背他。’这样没过多久，太子布施掉了所剩财物的三分之二。
མཛོད་སྲུང་གིས་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྲས་ཀྱིས་བང་མཛོད་ལས་སྦྱིན་པ་བགྱིས་ནས་སུམ་ཆ་ནི་ཟད་པས། སུམ་གཉིས་ཙམ་ལས་མ་ལུས་ན། ཕན་ཚུན་དུ་འདྲུལ་བའི་སྐྱེས་དང༌། ཚོང་ཟོང་ཅི་ལས་བགྱི་དགོངས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ང་ནི། སྲས་འདི་ལ་བྱམས་པས་ངོ་མི་ལྡོག་གིས་།བང་མཛོད་སྟོངས་ཀྱང་བླའོ༑ ༑ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་རིང་ཞིག་ལོན་པ་དང་བང་མཛོད་སུམ་གཉིས་ནི། ཟད། སུམ་ཆ་ཙམ་ལུས་པ་དང༌།


臣复白王。前所残物。日日布施。三分之中。已更用二。余残少许。当俟信遗。不可尽用。愿王熟思。后莫见咎。王便思惟。而告臣曰。吾爱此子。特复倍余。不忍显露违逆其意。若来索宝。小避行来。若其急索。且复与之。乍得乍否。可延日月。尔时藏臣。得王教已。太子后日。来索宝时。其臣讬缘。余处行来。或时索得。或时不得。不能一一称其所须。
典藏又来上奏：‘上回剩下的那些财物，天天布施，又用掉了三分之二，剩下的少许要留作信使之用，不能用完了。希望国王深思，以后不要怪罪我。’国王想了一会儿，告诉这官员说：‘我喜爱这个太子甚于其他一切，不忍心显出拒绝他的心愿。他如果来取财宝时，你就暂时外出回避；如果他催得急了，还是给他，这样他有时要到有时要不到，可以延缓时日。’官员得到国王的指示后，太子后来索要宝物时，就借故到别处回避。太子有时能拿到财物，有时不能，不能一一满足他的需要。
མཛོད་སྲུང་གིས་ཡང་རྒྱལ་པོ་ལ་ད་ནི། བང་མཛོད་སུམ་གཉིས་ཙམ་ནི་ཟད། སུམ་ཆ་ཙམ་ལས་མ་ལུས་ན། ཕན་ཚུན་སྐྱེས་བསྐུར་བ་དང༌། ཚོང་ཟོང་ཅི་ལས་བགྱི་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་ལ་བསྒོ་བ། ངའི་སྲས་སྡུག་ཆེས་ཏེ་ངོ་མི་ལྡོག་པས་སྨྲ་མི་ཕོད་ཀྱི། ཁྱོད་ཀྱིས་ཐབས་ཅི་ལེགས་སུ་བྱོས་ལ་བྲེལ་ཅིང་མི་ཁོམ་པ་ལྟར་བསྙད་ཐོགས་ཤིག །མཛོད་སྲུང་གིས་རྒྱལ་པོ་ལས་ལུང་ཐོབ་ནས་མཛོད་སྒོ་བཅད་དེ་དོན་གཉེར་དུ་སོང་ངོ༌། །དེ་ནས་སློང་བ་དག་དགེ་དོན་གྱི་ཐད་དུ་ལྷགས་ནས་བར་འགའ་ནི། མཛོད་སྲུང་མི་རྙེད་དེ་མཛོད་སྒོ་མི་ཕྱེད། གལ་ཏེ་མཛོད་སྲུང་འོངས་ན་ཡང་ཡིད་བཞིན་དུ་མི་སྟེར་བས།




太子觉之。而自念言。今此藏臣。有何力能。敢违失我。不相承用。将是王意。故使尔耳。又人子礼。不应竭用父母库藏。令其尽也。今此藏中。所残无几。我当云何。得于财宝。给施一切令无有尽。
太子察觉到这事，自己想道：‘这个守库的官员有什么能力敢违背我，不听我吩咐？这肯定是父王的授意，才出现这种情形。再者为人之子，理应不该用光父母的储蓄，令仓库变空。现在仓库里所剩无几，我应怎样才能得到足够的财宝，施舍一切人令他们无有匮乏呢？’
དགེ་དོན་གྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །འདི་ལྟར་གྱུར་པ་འདི་ནི། མཛོད་སྲུང་གིས་ཐུགས་མི་ཐུབ་པས་ཡབ་ཀྱི་མན་ངག་འོངས་ཀྱི། ཡོང་ཡང་བུས་ནི། ཕའི་མཛོད་སྟོངས་པར་བྱ་བ་མི་རིགས་ཀྱི། བདག་གིས་ད་ཐབས་ཅི་ཞིག་བྱས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཡིད་བཞིན་དུ་རྙེད་དེ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་བསམས་ནས་མི་དག་ལ་


作是念已。即问诸人。今此世间。作何事业。可得多财。称意足用。有一人言。不避剧难。远出贩卖。可得多财。有一人言。垦治田亩。不避寒暑。广种五谷。可得多财。有一人言。多养六畜。随时将护。时节蕃息。可得多财。有一人言。唯不顾命。能入大海。至龙王宫。求如意珠。斯事成办。最得多财。
这样想了，他就问很多人：‘在现今的世界上作什么事业可以得到很多财物，随意使用？’一个人说：‘不怕艰险到远方贩卖货物可以得到很多钱财。’一个人说：‘耕种田地，不管冷热，多种五谷，可以得到很多财物。’一个人说：‘多养家畜，随时看护，按时节让它们繁衍可以得到很多财物。’一个人说：‘只有不顾惜性命，入大海到龙宫求取如意宝珠，这事如果成功了，能得到最多的财物。’
འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ལས་ཅི་ཞིག་བྱས་ན་ནོར་དབྱིག་མང་དུ་རྙེད་ཅིང་ཟད་མི་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི། ཞིང་ཆེར་རྨོས་ན་ནོར་དབྱིག་མང་པོར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་རོ། ཁ་ཅིག་ནི། རྐང་འགྲོ་སྤེལ་ཏེ་སྤོགས་བྱས་ན་ནོར་མང་དུ་རྙེད་དོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི། ལམ་རིང་པོར་ཚོང་སྤོགས་བྱས་ན་ནོར་མང་དུ་རྙེད་ཅེས་ཟེར་རོ།ཁ་ཅིག་ནི། རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་ཏེ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བླངས་ན་རིན་པོ་ཆེ་མང་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ།


于时太子闻众人语。而自念言。行贾种田。畜养六畜。且非我宜。得利无几。唯入大海。诣龙王宫。此入我意。当勤求是事。作是念已。往白父王。我欲入海。求索珍宝。给施众生。用之无尽。唯愿父母。当见听许。
太子听了人们的种种说法后想道：‘从商、种田、饲养家畜，都不适合我，得到的利润也很少，只有入海到龙宫才最合我的心意，应当努力去做这事。’他打定了主意去对国王说：‘我打算入大海去寻求珍宝，布施众生，可以永不竭尽。希望父母能答应我。’
།དགེ་དོན་གྱིས་དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ཞིང་རྨོ་བ་དང༌། རྐང་འགྲོ་སྤེལ་བ་དང༌། ལམ་རིང་པོར་ཚོང་ལ་འགྲོ་བ་ནི། ངའི་ཆ་མ་ཡིན་གྱི། རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་ངའི་ཆ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་ནས་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ་ཕ་མ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ནི། རྒྱ་མཚོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མང་དུ་བླངས་ཏེ་དབུལ་ཕོངས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ཡིད་བཞིན་དུ་བགྱིའོ། །བདག་རྒྱ་མཚོར་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་མཆིར་གནོང་༄༅། །ཞིག་ཅེས་སྨྲས་སོ།


王及夫人。闻太子言。甚怀忧灼。问太子曰。汝有何意。而欲入海。苟欲布施。成汝本志。我家所有藏内余残。尽当与汝。以用布施。何为自弃。云欲入海。又闻海中。多诸剧难。黑风罗刹。水浪回波。摩竭大鱼。水色之山。如斯众难。安全者少。百伴共往。时有一还。汝今何急。没身危险。我及汝母。无不极忧。诸王臣民。皆怀灼惕 之惧。念舍此意。勿更纷纭。
国王和夫人听了太子的话心急如焚，他们问太子：‘你为什么想要去大海呢？如果你要布施，成就你的本愿，我们家仓库里所有剩下的储蓄都给你，用来布施，为什么不顾性命，说要入海呢？何况听说大海中有很多大灾难，黑风、罗刹、水浪回波、摩竭大鱼、暗礁。面对这样众多的灾难，能安全回来的人很少。一百个人结伴出海，有时只有一个生还，你今天有什么急事让自己身陷危险之中呢？我和你母亲都为你极度担心，众小国王和大臣、百姓们都如火烧一般为你担心。快快打消这个念头吧，不要再说来说去。’
།དེའི་ཕ་མས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་འཁམས་ཏེ་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དབུལ་ཕོངས་པ་དག་ནི། བློ་མེད་དེ༑ ལུས་སྲོག་དང་བསྔོས་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །ཁྱོད་ཅིས་ཕོངས་ན་དེ་ལྟ་བུར་སེམས་ཏེ། ཁྱོད་སྦྱིན་པ་བྱེད་འདོད་ན་ཁྱིམ་ན་ཡོད་པའི་ནོར་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་ཁྱོས་ཤིག །རྒྱ་མཚོར་ནི། འགྲོར་མི་རུང་སྟེ་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ན་ཆུ་རླབས་དང༌། དཔའ་ཀློང་འཁྱིལ་པ་དང༌། ཆུ་སྲིན་དང༌། ཀླུ་གདུག་པ་དང༌། སྲིན་མོ་དང༌། རི་ཆུའི་མདོག་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཡང་བའི་བགེགས་མང་དུ་ཡོད་པས་ཐར་པར་དཀའ་ན། ཁྱོད་ཅིས་ཕོངས་ཏེ་སྲོག་དང་བསྔོ་བར་བྱེད། །འདི་ལ་ནི། ཉན་པ་མེད་ཀྱི། མ་སེམས་པར་འདུག་ཅིག་ཅེས་བསྒོའོ།


于是太子。闻王此语。心存大计。志期拔济。王虽留遮。意不倾动。规尽身命。成办其事。布身于地。腹拍王前。因白王言。唯愿垂哀。遂子本心。若必拒逆。不见听许。伏身此地。终不起也。
虽然听到国王这样说，但太子心系大事，立志要拔济天下苍生。国王虽然万般挽留，但他心不动摇，准备以牺牲性命来成办这件事。他五体投地匍匐在国王面前，对国王说：‘恳请你们哀悯我，实现儿子的本愿，如果你们一定要拒绝不答应的话，我就伏身在这里始终不起来。’
།དགེ་དོན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བསྒོ་བ་ཐོས་ནས་བསམ་པ་བཞིན་དུམ་གྲུབ་པས་ཡི་དམ་བཅས་ཏེ། བསམ་པ་འདི་མ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཕ་མའི་མདུན་དུ་ས་ལ་ཁས་བུབ་ཏུ་ཉལ་ཏེ་མི་ལྡང་ངོ་སྙམ་བསམས་ནས་ཡབ་ཡུམ་གྱིས་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག །བདག་ནི། བསམ་པ་བཞིན་མ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཁས་བུབ་ཏུ་ཉལ་བ་འདི་ལས་མི་ལྡང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་སོ།

谢谢您的文章

尔时雁还。担书到国。大王见雁。披解看读。始得消息。知太子存。具（知）其所更辛酸诸事。王及夫人。乍悲乍喜。宫閤内外。靡不悲悼。懊恼嗔责。取波婆伽梨。枷锁其身。幽闭在狱。
那只大雁带着信飞回国。大王看到大雁，解下书信打开看，才得到消息，知道大儿子尚在人世，也知道了他的所有悲惨遭遇。国王和夫人悲喜交加。王宫内外没有不悲伤、懊恼、气愤的。捉住恶事，给他带上枷锁，幽禁在狱中。


།དེའི་ཚེ་ན་བྱ་ངང་པ་ཡང་ཡི་གེ་དང་ཕྱིར་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཡི་གེ་བཀླགས་ནས་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་ཡང་འདུག་པར་ཤེས་པས། སྡིག་དོན་ཡང་བཙོན་དུ་བཟུང༌།




敕令告下梨师跋王。太子辛苦。在于汝国。云何默住。不来表示。书到其时。象马侍送。事若有违。吾当自往。使便赍书。径到其国。梨师跋王。奉受披读。
国王下令，告知梨师跋王道：‘太子历尽磨难，流落在你国中，你为什么默然，不来告诉我？你得到国书时，马上准备象马护送太子归国，如果有所违背，我将亲自动身前往。’使者立刻带着文书迅速到了他的国家，梨师跋王奉书披读。
རྒྱལ་པོ་ལི་ཤི་བར་གྱི་སྟེང་དུ་ཡང་ཕོ་ཉ་བཏང་ནས་ངའི་བུ་དགེ་དོན་ཁྱོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འོངས་ཏེ་ཉོན་མོངས་ཤིང་འདུག་ཅེས་ཐོས་ཀྱི། སྔར་མ་སྤྲན་པ་ཡང་ཉེས་སོ། །ད་ཡང་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟའི་ཚོགས་མང་པོས་སྐྱོལ་ཅིག །མ་བསྐྱལ་ནང་ཉིད་ཀྱང་འོང་ངོ༌། །ཞེས་སྤྲིང་ངོ༌།




是太子。语梨师跋王。牧牛之人。于我有恩。我今思念。欲得见之。可遣使往为我唤之。王寻召来。太子语王。我眼被刺。正仰此人。供给将养如我父母。王若见念。当为我报。王大欢喜。即时赐遗名衣上服。象马车乘。园田舍宅。金银宝物。奴婢仆使。并所典牛。尽持与之。其人欢喜。非其所望。便得安乐终身富贵。即还报使。因表事情。太子在此。实所不知辛酸诸事。伏想委曲。太子今者。已还得眼。即娉鄙女。为太子妻。比严办具。臣自卫送。
于是太子对梨师跋王说：‘那位牧牛人对我有恩，我现在很想念，想见到他，请派人为我将他召来。’国王立即召来牧牛人。太子对国王说：‘我眼睛被刺瞎，全靠此人供给、照顾，如同我的父母一般。大王如果顾念我的话，应为我报答他。’国王十分高兴，立刻赐给牧牛人名贵的衣服，象马车乘、园田舍宅、金银宝物、奴婢仆役。以及所管理的牛都送给他。牧牛人喜出望外，于是终生获得安乐、富贵。 国王让使者回去回禀大王事情的经过：‘太子沦落在我国，臣实在不知道太子所受委屈、辛酸等种种经过。太子如今双目已经复明，即把
小女嫁给太子为妻。臣马上准备盛大的仪式，亲自护送太子回国。’


寻敕严具五百白象。金银校饰。极令殊妙。选五百人。奉侍太子。复令择取五百侍女。极取端正才能巧妙。种种宝物。而庄严之。五百乘
车。宝物庄校。亦令极妙。以送其女。梨师跋王。自与群臣数百千乘。亦共侍送。妓乐歌颂。围绕前后。称庆无量。进道还国。
国王马上下令庄严五百头白象，用金银装饰得极其绝妙；挑选五百人服侍太子；又下令挑选五百名侍女，都极其端正、才能巧妙，以种种宝物打扮；又准备五百辆车，以宝物装点得极其美妙，用来送给公主。梨师跋王亲自率领群臣，数百千车乘一起护送，伎乐歌颂前后围绕，喜庆无量，向回国的路上行进。
།དེའི་ཚ་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་གྱིས་ཕྱུགས་རྫིའི་དྲིན་དྲན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་ལི་ཤི་བར་ལ་གསོལ་ནས་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། གོས་དང༌། ཁང་ཁྱིམ་དང༌། ཞིང་འབྲོག་དང༌། གསེར་དངུལ་[?] དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བྲན་ཕོ་དང༌། བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པའི་མི་ལ་སོགས་ཏེ་བྱ་དགའ་མང་དུ་བྱིན་ནས་ཚེ་གཅིག་ཏུ་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་གོ་ཆའི་ཕོ་ཉ་ཡང་དེར་ཕྱིན་ནས་རྒྱལ་པོ་ལི་ཤི་བར་གྱིས་གླང་པོ་ཆེ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་ཏེ་གཡོག་ལྔ་བརྒྱ་དང༌། བུ་མོའི་གཡོག་གཞོན་ནུ་ལྔ་བརྒྱ་དང༌།ཤིང་རྟ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཀྱང་བརྫངས། རྒྱལ་པོ་ཉིད་ཀྱང་བློན་པོ་དང་བཅས་ཏེ་འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་རོལ་མོ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ་བུ་མོ་བསྐྱལ་ཏོ།


时其使。到大王所。披读书表。甚增喜踊。告下诸王。悉皆来集。即严象马。群臣百官。夫人婇女。导从前后。躬迎太子。到于界宕。尔时太子。遥见父王。下车步进。头面礼拜。问讯父母。父母亦下。更共抱持。别久念想。与汝相见。一悲一喜。诸王臣民。见其如是。欣感之情。不可具说。谈论粗讫。即还驾乘。
使者回到大王那里，国王披读完奏折，更加欢喜踊跃，告令众王都来会集，立即准备象马，率领群臣百官、夫人宫女，前后簇拥，亲自前去国界迎接太子。太子远远看见父王，就下车徒步而行，以头礼拜、问讯父母。国王和夫人也下了车，相互拥抱在一起。离别日久思念殷殷，见到儿子又悲又喜。众王臣民见到如是情景，感慨万千不可形容。略略叙谈一番后，就起驾回国。
།ཕོ་ཉ་སྔར་ཕྱིན་ནས་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་གོ་ཆ་ཡང་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱལ་བུ་བསུའོ། །རྒྱལ་བུ་དང་ཕྲད་པའི་ཚེ་བཞོན་པ་ལས་བབས་ནས་ཕ་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ལག་པ་ནས་འཇུས་ཏེ་སྙུན་གསོལ་ནས་རོལ་མོ་བྱས་ཏེ་ཕོ་བྲང་དུ་སོང་ངོ༌།




椎钟鸣鼓。作众妓乐。欢喜称善。导从趣城。到城门外。太子白王。波婆伽梨。今何所在。王答之言。如斯恶人。天下不覆。吾不忍见。先来幽闭。在于狱中。太子向王。今当还放。王答之言。其罪深重。未及检挍。云何当出。太子复言。若不放出波婆伽梨。终不入城。王即敕放。语令来出。
此时人民都敲钟鸣鼓，作众伎乐，欢喜赞叹，前后簇拥着走向国城。一行人来到了城门外，太子问父王道：‘恶事现在在哪里？’国王回答说：‘像这样的恶人，天下不容，我不愿再见到他，先前把他幽禁在监狱中。’太子对国王说：‘今天应该把他释放了。’国王回答：‘他的罪业深重，还没有审问他，怎能就放出来呢？’太子又说：‘如果不放出恶事，我决不入城。’国王于是下令释放他。
།དེ་ནས་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་གྱིས་སྡིག་དོན་ག་རེ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བཙོན་དུ་བཟུང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་ཐོང་ཞིག་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། ཉེས་པ་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱི། གཏང་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བསྒོའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་མ་བཏང་ན། བདག་ཀྱང་ཕོ་བྲང་དུ་མི་མཆིའོ། །ཞེས་གསོལ་ནས་སྡིག་དོན་ཡང་བཏང་ངོ༌།


既得脱出。来见太子。太子抱持。慰抚其意。然后尔乃入城至宫。尔时父母。诸王臣民。男女大小。见于太子。视于怨家。如视赤子。波婆伽梨。虽刺其眼。无有微恨大如毛发。敬爱慈恻。倍加于前。一切大众。皆共叹美。甚为奇特。天上人中。实无有比。
恶事出狱后就来拜见太子，太子拥抱着安慰他，随后入城回到王宫。父母、众王臣民、男女大小见到太子对待怨家如同对待赤子，恶事虽然刺瞎了太子的双眼，但太子对他却没有毛发般的怨恨，反而对他比从前更加敬爱慈悯。所有的人都赞叹称奇，天上人间实在无有可比者。
།དེ་ནས་སྡིག་དོན་ཡང་ཕུ་བོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་བསུར་འོངས་ནས་སྤུན་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་འཇུས་ཏེ་ནུ་བོ་ལ་སྔར་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་བྱམས་པར་གྱུར་པས། ཐམས་ཅད་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་ཏོ།


太子到宫。与波婆伽梨。亲款之情。慈爱如旧。徐问其珠。今在何处。波婆伽梨。答太子言。来时藏著道边土中。敕还往取。求觅不得。太子共往。到便见之。收拾珠宝。还共归宫。以五百宝珠。遗与诸王。各令取一。残如意珠。而自留之。
太子回到宫里，和恶事的手足之情还像从前一样亲密、慈爱。太子慢慢问起如意珠的所在，恶事回答说：‘回来时把它埋藏在道旁的土中。’令他去取，却找不到；于是太子共同前往，到了那里就发现宝珠，收取宝珠便一起回宫。太子以五百颗宝珠分给众王，让他们各取一颗。剩下的这颗如意宝珠，太子自己留着。
།དེ་ནས་ཕོ་བྲང་གི་ནང་དུ་འོངས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ག་རེ་ཞེས་བགས་ཀྱིས་དལ་གྱིས་དྲིས་པ་དང༌། འོངས་པའི་༄༅། །ལམ་དུ་ས་བརྐོས་པའི་ནང་དུ་སྤས་སོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནས་ལེན་དུ་བཏང་ནས་རྙེད་པ་ལས་དགེ་དོན་དང་འགྲོགས་ཏེ་གནས་སུ་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་དོན་གྱིས་མཐོང་ནས་རྙེད་དོ། །དེ་ན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་རྙེད་དེ་ཕོ་བྲང་དུ་འོངས་ནས་རྒྱལ་ཕྲན་ལྔ་བརྒྱ་ཀུན་ལ་ཡང་རེ་རེ་བྱིན་ཏེ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཕྱིར་བཞག་པ་


手捉其珠。便从求愿。若实当是如意珠者。令我父母所坐之处。有七宝座。顶上当有七宝大盖。其言已讫。如语而成。复捉其珠。而从求愿。令我父母宫内诸藏。及诸王臣所有诸藏。前所用施。悉令还满。即时捉珠。四向历讫。一切诸藏。而皆还满。
他手握住如意珠，向它求愿：‘如果真是如意珠，就使我父母所坐的地方出现七宝座，顶上有七宝大华盖。’他的话音刚落，就像所说的那样实现。太子又握住如意珠，而从它求愿说：‘让我父母宫内及众王大臣的所有库藏，以前所施舍掉的都依然充满。’随即握住宝珠，一一指向四方，于是所有的仓库又都充满。
ལག་ཏུ་ཐོགས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ཡང་དག་ན། བདག་གི་ཕ་མ་འདུག་པའི་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲིར་གྱུར་ཅིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གདུགས་ཀྱང་ཡོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་འདི་སྐད་དུ། རྒྱལ་པོའི་བང་མཛོད་དང༌། བློན་པོའི་བང་མཛོད་ལས་བདག་གིས་སྔོན་སྦྱིན་པ་བགྱིས་ཏེ་གོད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་གང་བར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་ནས་དེ་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་བང་མཛོད་ཐམས་ཅད་རིན་པོ་ཆེས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཏོ།


复敕诸臣。告下诸国。迦良那伽梨太子。却后七日。当雨七宝。即时告下。悉皆闻知。于时太子。香汤洗浴。竖立大幢。以珠著头。著新净衣。手执香炉。向四方礼。口自说言。若其实是如意珠者。便当普雨一切所须。求愿已讫。四方云雾。即有风来。吹除粪秽。及余不净。悉自除去。次复雨水。用淹尘土。次复雨于百味饮食种种美味。次雨五谷。次雨衣服。次雨七宝。积满天下。尔时人民。称庆无量。视诸珍宝。犹如瓦石。
太子又让大臣传告众小国：‘善事太子七天以后，将祈祷如意珠降下七宝雨。’布告传出，各国都知道了这个消息。七天以后太子以香水沐浴，竖起大幢，把宝珠置于幢顶。穿着新的净衣，手里拿着香炉，向四方行礼并说道：‘如果这真是如意珠，应当普降一切所需。他求完愿，四方涌起云雾，立刻有风吹来，自然除去粪秽及其余不净，接着又下起雨，湿润尘土，然后降下百味饮食种种美味，又降下五谷、衣服，最后降下七宝，积满天下。人民无限欢庆，把珍宝视作瓦石一般。
།དེ་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཏེ། ད་ཕྱིན་ཆད་ཞག་བདུན་ན་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཆར་འབེབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་འདུས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་ནས་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་སྤོས་ཆུས་ལུས་བཀྲུས་ཏེ་གོས་གསར་བ་གཙང་མ་གྱོན་ཏེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཏགས་ཏེ་ལག་ན་པོག་ཕོར་ཐོགས་ཤིང་ཕྱོགས་བཞིར་ཕྱག་བྱས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ནོར་བུ་འདི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ཡང་དག་ན། ཐམས་ཅད་ཅི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཆར་བཞིན་དུ་ཕོབ་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་སྤྲིན་ལངས་ནས་རླུང་གིས་མི་གཙང་བ་ཕྱག་དར་བྱས་ཏེ་ཐོག་མར་ཆར་ཟིམ་བུ་བབས་ནས་རྡུལ་མི་ལྡང་བར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བབ་བོ། །དེ་ནས་གོས་རྣམས་བབ་བོ། །དེ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་བབས་ནས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་གང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། གསེག་པ་འདྲ་བའི་སེམས་སུ་གྱུར་ནས་


于时太子。广布宣令。汝等已得一切所须供身之事。无所乏少。若能感谢如是之恩。当摄身口意修十善道。尔时一切。阎浮提内。感念太子无极之施。又闻其令。克励其心。奉行十善。不犯众恶。命终之后。皆得生天。
接着太子传告天下：‘你们已经得到了一切所需，养身之物已没有缺乏。如果你们能感念我的如是恩德，应当摄持身口意修持十善。’于是阎浮提一切众生感念太子无穷无尽的布施，听到他的号令后，都约束激励其心，奉行十善，不犯众恶，命终以后都生天界。
དེ་ནས་རྒྱལ་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་ཡིད་བཞིན་གྱིས་ཐོབ་པས། ད་ནི་བྲེལ་བའམ༑ ཕོངས་པ་མེད་པར་གྱུར་གྱི། སོ་སོ་ནས་ལུས་དང་ངག་ཡིད་བསྡམས་ཏེ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྩོན་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བསྒོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་སྡིག་པ་མ་བྱས་པས། ཚེ་འཕོས་ནས་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེས་སོ།


佛告阿难。欲知尔时迦良那伽梨太子者。今我身是。尔时我父勒那跋弥。今现我父净饭王是。尔时母者。今现我母摩诃摩耶是。时梨师跋王。摩诃迦叶是。尔时妻者。今瞿夷是。尔时波婆伽梨者。今提婆达多是。阎浮提人。蒙我恩者。我初得道。八万诸天。及我弟子。得授记者。如此等是。
佛陀对阿难说：“要知道那时的善事太子就是现在的我；那时我的父亲勒那跋弥，就是现在我的父亲净饭王；那时我的母亲，就是现在我的母亲摩诃摩耶；那时的梨师跋王就是现在的摩诃迦叶；那时我的妻子就是现在的耶输陀罗；那时的恶事就是现在的提婆达多。那些蒙受我恩德的阎浮提人，就是我初得道时的八万天人和我的弟子，以及得授记的如是等人。

།ཀུན་དགའ་བོ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་གོ་ཆ་ནི་ད་ལྟར་ངའི་ཡབ་ཟས་གཙང་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་དེ་ནི་ད་ལྟར་ངའི་ཡུམ་ལྷ་མཛེས་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་ནི་ད་ལྟར་ང་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ལི་ཤི་བར་དེ་ནི་ད་ལྟར་འོད་སྲུང་༄༅། །ཡིན་ནོ༑ ༑དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་བུའི་ཆུང་མར་གྱུར་པ་དེ་ནི། ད་ལྟར་སྐྱེ་རྒུའི་བདག་མོ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་དེ་ནི། ད་ལྟར་ལྷ་སྦྱིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་ལ་ངའི་དྲིན་གྱིས་ཁྱབ་པ་ནི། ང་ཐོག་མར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ལྷའི་སྲས་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་འོངས་པ་དང༌། ངའི་ཉེ་གནས་ལུང་བསྟན་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ།


阿难。我于尔时。为彼所害。辛苦极理。犹以慈心。而矜爱之。况我今日。得成佛道。烦恼都除。慈悲广布。被彼少害。岂不慈愍。佛说是已。时诸会者。闻佛所说。感念世尊。为于群生。经涉剧苦。而不退废。叹未曾有。悲喜交怀。克心广志。思惟妙法。有得须陀洹。斯陀含。阿那含。阿罗汉者。种辟支佛善根者。有发无上正真道意者。咸共敬戴。欢喜奉行。
阿难！我在当时被提婆达多所害，历尽了辛苦，仍然以慈悲心怜爱他。何况如今我已觉悟成佛，断尽烦恼，慈悲周遍，被他稍稍加害，我怎能不慈爱他呢？”佛陀宣说以后，与会众人闻佛所说，感念世尊为了众生历尽剧苦而不退失道心，感叹前所未有！大家悲喜交集，克心励志，思惟妙法，有的证得须陀洹、斯陀含、阿那含、阿罗汉果，有的种下辟支佛善根，有的发起无上菩提心。大众都恭敬顶戴，欢喜地奉行。

།ཀུན་དགའ་བོ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ད་ལྟར་ང་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་དེ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ན། ད་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི། ཟད། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་རྒྱས་པར་ཁྱབ་པས་ན། གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བྱས་པ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་ནས་འཁོར་མང་པོ་ལ་ལ་ནི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་གཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་བོ། ཁ་ཅིག་ནི། རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར། ཁ་ཅིག་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ༑ ༑དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་མངོན་པར་དགའོ།






།རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་སུམ་པའོ།།

梨师跋王。时有一女。端正殊妙。世间希有。王甚爱重。不违其意。时女辞王。出游园观。王便听去。女至园中。见于太子迦良那伽梨。头乱面垢。目无所见。著弊坏衣。坐林树间。
梨师跋国王有一个女儿，端正绝妙，世上少有。国王非常喜爱，从不违逆她的心意。一次公主请求国王要到柰果园游玩，国王就让她去了。公主到了柰果园，见到善事太子蓬头垢面，眼睛什么也看不见，穿着破烂衣裳，坐在树林中。
།དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོ་ལི་ཤི་བར་དེ་ལ་བུ་མོ་བཟང་མོ་འཇིག་རྟེན་ན་དཀོན་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། བུ་མོ་དེ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འཆག་ཏུ་སོང་སོང་བ་ལས་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་དེ་ན་འདུག་པ་དང་ཕྲད་ནས་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་སྐྲ་ནི། འཛིངས། གདོང་ལ་ནི། དྲི་མས་གང༌། གོས་ངན་པ་གྱོན་ཞིང་ཤིང་དྲུང་ན་འདུག་པ་མཐོང་ནས་


其女观察。睹其色状。心情属向。不离其侧。便坐其边。与共谈语。食时已到。王遣人唤。女还遣人白于王曰。愿送食来。欲就此食。即送食来。女语太子。我欲共汝一处坐食。
公主观察、打量他的形象，心里便喜欢上他，不离太子左右。于是坐在他身边和他交谈。吃饭的时候到了，国王派人来叫公主，公主让来人回去对国王说：‘希望把饭送过来，想在这里进餐。’把食物送来后，公主对善事太子说：‘我想和你一块进餐。’
བུ་མོ་དེ་ལ་ཆགས་ཏེ་ཕན་ཚུན་གར་ཡང་མ་སོང་བར་དེའི་དྲུང་དུ་འདུག་སྟེ་གཏམ་བྱས་སོ། །དྲོ་ལ་བབ་ནས་རྒྱལ་པོས་བུ་མོ་བོས་ན། བདག་གི་འཚལ་མ་འདིར་སྐྱོལ་ཅིག་ཕར་མི་མཆིའོ་ཞེས་མཆིའོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་ཡང་ཟན་བསྐྱལ་བ་དང༌། བུ་མོས་རྒྱལ་བུ་ལ་བདག་ཅག་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཟན་བཟའོ། །ཞེས་བྱས་པ་དང༌།


太子答言。我是乞丐之人。汝是王女。云何共食。若王闻者。罪我不少。其女殷勤。语太子言。若汝不肯。我便不食。如是数反。逼迫不已。而便共食。言遂欵笃。意渐附近。目无去离。
太子说：‘我是个乞丐，你是国王的女儿，怎么能一起用餐呢？国王如果知道了，定会治罪于我。’公主诚恳地对太子说：‘如果你不答应，我就不吃饭。’这样推让了几回，善事太子迫于无奈，就跟公主一起吃饭。两人言语越来越投机，感情也渐渐靠近、深厚，以至目不暂舍。
རྒྱལ་བུས་བདག་ནི། ལོང་བ་སྤྲང་པོ་ལགས་པས། རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་འཚལ་མ་འཚལ་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་གསན་ན་བདག་ལ་གྱོད་མཆི་བས་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །བུ་མོས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་བདག་དང་ཟན་ལྷན་ཅིག་མི་ཟ་ན། བདག་ཀྱང་ཟན་མི་ཟའོ། །ཞེས་ལན་དུ་མའི་བར་དུ་སྨྲས་པ་དང༌།དེ་ནས་ལྷན་ཅིག་ཟན་ཟོས་ཏེ་གཏམ་ཡང་ལེགས་པར་བྱས་ནས་དེ་ལ་བུ་མོ་ཆགས་ཏེ་གཞན་དུ་གོམ་པ་གཅིག་ཀྱང་འགྲོ་མ་བཏུབ་བོ།


日转欲暮。王遣人唤女。女还遣人。往白王曰。我愿为此守园人妇。不用其余国王太子。今我专心。殷勤如是。唯愿父王。勿违我意。使到王所。具道其事。
太阳快要落山了，国王派人来召唤公主。公主让来人回去转告国王：‘我愿意做这个守园人的妻子，决不嫁给其他的国王太子。我现在决心已定，如此情意深厚，希望父王您不要违背我的心意。’使者回到国王那里，详细禀白了这件事情。
།དེ་ནས་ཉི་མ་ནུབ་ཏུ་ཉེ་ནས་རྒྱལ་པོས་བུ་མོ་ཕྱིར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་སྦྲན་པ་དང༌། བུ་མོས་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ནི། སྐྱེད་མོས་ཚལ་སྲུང་བ་འདིའི་ཆུང་མར་དགའ་བས་གཞན་སུ་ཡང་མི་འཚལ་ལོ། །ཡབ་རྒྱལ་པོ་བདག་གི་བསམ་པ་འདི་ལས་མི་བསྒྱུར་དུ་གསོལ་ཞེས་སྤྲིང་བ་དང༌།


王闻是已。不能违情。因自言曰。此事灾异。是女不肖。乃至若是。宝铠大王。为第一太子迦良那伽梨。来求索之。今此太子。入海未还。乃欲为是乞儿作妇。辱人名字。甚为不少。我当覆头藏著何处。作是语已。复遣人唤。
国王听后不能违背女儿之意，自言自语道：‘这真是灾祸啊！这女儿如此不肖，竟然做出这样的事。宝铠大王曾为他的大太子善事求婚，如今太子入海还没有回来，她居然想做这个乞丐的妻子。这真是对人名声的莫大侮辱！我脸面该往哪儿藏呢？’说完这些话，他又派人去叫公主。


རྒྱལ་པོས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་ཐོས་ནས་བུ་མོའི་ངོ་མ་ལྡོག་སྟེ་འདི་ནི། ངོ་མཚར་ཡ་མཚན་དུ་ཆེའོ། །བུ་མོ་འདི་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་གོ་ཆའི་མནའ་མར་བླངས་ཏེ་རྒྱལ་བུ་རྒྱ་མཚོ་ནས་མ་འཁོར་བར་སྤྲང་པོར་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་ཆུང་མར་བསྟེན་པ་འདི་ནི། ངའི་རིགས་སུན་འབྱིན་ཏེ། ངའི་མགོ་ཡང་འདེག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི། ངོ་མཚར་ཆེ་ཞེས་ཡང་འབོད་དུ་བཏང་བ་ལས།




女言如初。执志不移。时王爱念。不能违意。就并将来。著于宫中。便令交会成为夫妇。复经数日。妇恒昼去。冥乃来还。夫怪问之。汝言与我共为夫妇。晨去暮还。心不在此。将为他志故使尔耶。
公主所说如初，执意不改。国王心疼女儿，不能违背她的意愿，就把公主和善事太子一并带回，藏在宫中，让他们结合成了夫妇。又经多日公主一直白天外出，傍晚才回来。善事太子觉得很奇怪，就问她：‘你与我结为夫妻，早上出去，傍晚才回来，心并不在我这里，你有异心才会这样吧？’
བུ་མོ་ཆིག་སྔ་མ་ལས་མ་གྱུར་ཏེ་འོང་དུ་མ་བཏུབ་བོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་བུ་མོ་ལ་བྱམས་པས་ངོ་མ་ལྡོག་ནས་གཉིས་ཀ་བསུ་སྟེ་ཕོ་བྲང་གི་ནང་དུ་ཁྲིད་ནས་ཁྱོ་ཤུག་ཏུ་བསྡུས་སོ། །དེ་ནས་ཞག་དུ་མ་ཞིག་ལོན་པ་དང༌། བུ་མོ་ཉིན་པར་རྟག་ཏུ་སོང་ཞིང་ནུབ་མོ་ཕྱིར་འོང་བས་རྒྱལ་བུ་དོགས་པ་སྐྱེས་ཏེ་ཆུང་མ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་བདག་གི་ཆུང་མ་བྱ་ཞེས་ཁྱོ་ཤུག་ཏུ་འདུས་ན། ཉིན་པར་ནི་རྟག་ཏུ་འགྲོའོ། །མཚན་མོ་འབའ་ཞིག་༄༅། །ནི་ཕྱིར་འོང་ན། འདིར་མི་རྟག་པ་ལས་ན། ཁྱོད་གཞན་དུ་སེམས་པ་ཡོད་དུ་ངེས་སོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌།






妇因自誓。我今一心。共相尊奉。无有他意大如毛发。若当实尔。至诚不虚。令汝一目平完如故。言誓已讫。一目寻复。如是已后。复问太子。汝之父母。为在何国。
公主因此发誓说：‘我今一心一意尊敬侍奉夫君，没有丝毫的异心，如果这话属实，至诚不虚，就让你的一只眼睛完好如初。’发完誓言，太子的一只眼睛立即恢复如初。公主又问他：‘您的父母在哪个国家？’


བུ་མོས་དམ་བཅས་པ། བདག་ནི༑ ཁྱོད་འབའ་ཞིག་ལ་སེམས་ཏེ་བསམ་པ་གཞན་པ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །བདག་གིས་སྨྲས་པའི་ཚིག་བདེན་ན། བདེན་པར་སྨྲས་པ་འདིས་ཁྱོད་ཀྱི་མིག་ཡ་གཅིག་མཐོང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་མིག་ཡ་གཅིག་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གཏམ་དེ་དག་གླེང་ནས་རྒྱལ་བུ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་མ་དང་ཡུལ་གང་ན་འདུག་ཅེས་དྲིས་པ་དང༌།




太子语妇。汝闻大王勒那跋弥名字不耶。答言闻之。是我父也。彼王太子迦良那伽梨。汝复闻不。答言闻之。我身是也。妇即惊问。汝复何为辛苦如是。太子因为说其本末。妇闻是语。复怀叹息。语太子言。波婆伽梨。怀害于汝。自古至今。未有此处。汝若得彼。当云何治。
太子告诉妻子道：‘你听说过勒那跋弥大王的名字吗？’回答说：‘听说过。’‘那是我父亲。大王的太子善事你听说过吗？’回答说：‘听说过。’‘善事太子就是我本人。’公主很吃惊地问：‘你为什么会这样辛苦呢？’太子于是给她说了事情的经过，公主听了深深叹息，对太子说：‘恶事谋害于你，从古到今，没有这样的道理。你如果捉住他，要怎么样惩治呢？’
རྒྱལ་བུས་ཆུང་མ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཐོས་སམ། ཆུང་མས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཐོས་སོ། །འོ་ན་དེ་ནི། བདག་གི་ཕ་ཡིན་ནོ༑ ༑རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ཐོས་སམ། ཆུང་མས་སྨྲས་པ། ཐོས་སོ། །འོ་ན་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་དེ་ནི། བདག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཆུང་མ་སྔབས་ནས་འོ་ན་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཅེས་དྲིས་པ་ལས། རྒྱལ་བུས་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཞིབ་ཏུ་གཏམ་བྱས་པ་དང༌། བུ་མོས་རྒྱལ་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་གྱིས་ཁྱོད་ཀྱི་མིག་ཕྱུང་བ་འདི་ནི། འཇིག་རྟེན་གང་ན་ཡང་མི་སྲིད་ན། ཁྱོད་དེ་དང་ཕྲད་ན་ཇི་ལྟར་བྱ་སྙམ།


答言。波婆伽梨虽害于我。我于其边。永无嗔恨。妇复语言。此事难信。相困如是。奈何不嗔。迦良那伽梨因自誓言。若我于彼波婆伽梨。无有微恨大如毛发。我言至诚不虚欺者。当令一目复得平复。自誓已讫。眼悉明净。
太子回答道：‘恶事虽然加害于我，但我对他永远没有嗔恨。’公主又说：‘这事难以相信，他对你如此歹毒，你怎么会对他没有嗔恨呢？’于是善事太子就发誓说：‘如果我对恶事没有如毛发般的一丝怨恨。此言至诚不虚的话，就让我另一只眼睛也还好如初。’他刚发完誓，两只眼睛都已明净如初。
རྒྱལ་བུས་སྨྲས་པ། སྡིག་དོན་གྱིས་ངའི་མིག་ཕྱུང་བ་ཉེས་མོད་ཀྱི། བདག་ནི། དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དགའ་བའམ། འཁོན་དུ་འཛིན་པ་མེད་དོ། །ཆུང་མས་སྨྲས་པ། འདི་ནི། ཤིན་ཏུ་ཡང་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་སྟེ༑ གནོད་པ་འདི་ལྟ་བུ་བྱས་ཀྱང་མི་དགའ་བ་མེད་ཅེས་སྨྲས་པ་ནི། ཚིག་ཏུ་མི་རུང་ངོ༌། །རྒྱལ་བུས་སྨྲས་པ། བདག་ནི། རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་ལ་མི་དགའ་བ་སྤུ་ཉག་མ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ༑ ༑བདག་གི་ཚིག་འདི་བདེན་ན། བདེན་པའི་ཚིག་གིས་བདག་གི་མིག་ཡ་གཅིག་ཀྱང་མཐོང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། མིག་ཡ་གཅིག་ཀྱང་གསལ་བར་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ༑ ༑དེ་ལྟར་རྒྱལ་བུའི་མིག་གཉིས་ཀྱང་མཐོང་ནས་མཚན་དང་བྱིན་ཡང་གཞན་པས་ལྷག་པར་ཆེ་བས།


妇见其夫。两目完净。端正威相。未曾所睹。喜不自胜。往白其父。宝铠太子。迦良那伽梨。父王识不。王答言识。女即言曰。今欲见不。王言今在何处。女言我夫。则是其人。王笑之曰。此女痴狂。志乱失性。迦良那伽梨。入海未还。见盲乞儿。名之为是。女复白言。愿王往看。王寻往视。审是太子。
公主见到丈夫双眼都已完好、明净，相貌端庄威严，从来未曾看到过，喜不自胜，去对她的父亲说：‘宝铠国王的太子善事，父王您认得吗？’国王答道：‘认得。’公主立即说道：‘您现在想见他吗？’国王问：‘太子现在在哪里？’公主说：“我夫君就是善事太子！”王觉得可笑，对她说：‘你这孩子怎么变得痴狂，神经错乱，失去理智，善事太子入海还没有回来，看到一个瞎眼乞丐，就认为是太子。’公主又说：‘希望父王自己去看一看！’国王马上去察看，果真是善事太子。
བུ་མོ་དགའ་ནས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་གང་ན་འདུག་པར་སོང་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཡབ་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་རིན་ཆེན་གོ་ཆའི་སྲས་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་མཁྱེན་ཏམ། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ངས་ཤེས་སོ། །འོ་ན་རྒྱལ་པོ་གཟིགས་བཞེད་དམ། རྒྱལ་བུ་དེ་ད་ལྟར་ག་རེ་བལྟའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། བུ་མོས་སྨྲས་པ། ད་ལྟར་བདག་གི་ཁྱིམ་ཐབ་བགྱིད་པ་ཉིད་ལགས་སོ། །ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་བུ་མོ་འདི་སྨྱོས་སམ། འོན་ཏེ་མི་དྲན་ནམ༑ ཅི་ཉེས། རྒྱལ་བུ་དེ་ནི། རྒྱ་མཚོ་ནས་ཕྱིར་མ་འཁོར་ན། སྤྲང་པོ་ལ་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་ཡིན་ཞེས་སྨྲ། བུ་མོས་ཡང་གསོལ་པ། ཐུགས་མི་ཆེས་ན་བརྟག་ཏུ་གསོལ་ཞེས་༄༅། །སྨྲས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོས་བལྟར་ཕྱིན་ན་རྒྱལ་བུ་དངོས་ཡིན་ཏེ།


衣毛悚然。愧惧交怀。腹拍其前。向忏悔言。实不相知。愿恕其过。密将太子。还著界上。便唱露言。大王。太子迦良那伽梨。从大海还。施设办具。严驾象马。躬与群臣。自往迎之。还来到国。广作宾众。庄校其女。方云始欲以女为配。
他不觉毛骨悚然，又惭愧又畏惧，匍匐在太子面前，向他忏悔说：‘的确没有认出是您，希望您原谅我的过错。’于是暗中将太子送回国界上，又派人宣布：‘宝铠大王的太子善事已从大海中归来。’于是梨师跋王准备了盛大仪式，整备车乘象马，亲自率领群臣前往迎接。回国之后，又办宴广请宾客，装饰他的女儿，才宣布要将公主许配给太子。
ལྟོ་བ་ས་ལ་ཕབ་ནས་བདག་གིས་ངོ་མ་ཤེས་པ་ནོངས་ཀྱི། འགྱོད་དོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ༑ ༑དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་གསང་སྟེ་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་ལམ་སྲང་ཞིག་ཏུ་བསྐྱལ་ནས་དགེ་དོན་རྒྱ་མཚོ་ནས་གདོད་འཁོར་བ་སྐད་བསྒྲགས་ཏེ་བློན་པོ་རྣམས་དང་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་བསུས་ནས་ཕོ་བྲང་དུ་འོངས་པ་དང༌། གདོད་བུ་མོ་ཡང་ཆུང་མར་བྱིན་པ་སྐད་དུ་བསྒྲགས་སོ།

于时太子宛转辛苦。匍匐而行。渐小前进。到梨师跋陀国。至于泽宕。值五百牛来到其边。有一牛王。见于太子。怜敬慊怀。出舌舐之。余牛悉集。愕住共视。
善事太子一路上备受折磨，匍匐着前行，慢慢一点一点地前进，到达梨师跋陀国。他来到一个水塘，赶上有五百头牛也来到池边。牛王看到太子，又怜惜又敬爱，便伸出舌头来舔舐着他，其他牛也都围拢来，惊愕地看着太子。
།དེ་ནས་དགེ་དོན་མིག་ན་བ་མ་བཟོད་ནས་འབོད་འགྲོགས་ཏེ་གོག་ཅིང་སོང་སོང་བ་ལས་ཡུལ་ཤི་བ་དེ་དང་ཉེ་བར་ཕྱིན་ནས་བ་ལང་རྫིབ་ལང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་འཚོ་བ་དང་ཕྲད་དོ། །བ་ལང་དེའི་ནང་ནས་ཁྱུ་མཆོག་ཅིག་གིས་རྒྱལ་བུ་ལྡོངས་པ་མཐོང་ནས་རྒྱལ་བུའི་མིག་ལ་ལྕེས་བལྡགས་སོ།


时牧牛人。来前试看。乃睹太子卧在于地。见其眼中。有是长刺。观其形相。又知非凡。即为拔刺。将至住处。常以酥乳。著其疮中。饮食供给。随时瞻养。复经数时。眼疮渐瘥。主人承事。未曾懈废。
牧牛人到前边一看，才看到太子倒在地上，眼窝里有根长刺。看他的形相，知道他不是普通人。马上为他拔出了树刺，带到自己的住处，时常用酥乳敷在他的疮口上，供养饮食，随时照料。又过了一段时间，他的眼伤渐渐平复。主人侍奉他未曾懈怠耽搁。


尔时太子。问牧牛人。汝居此中。有何基业。牧牛人答。我在此中。无有基业。唯仰乳酪。卖用自济。太子自念。我遭困厄。劳烦主人。恒供养我。今者疮瘥。小能行来。当更方宜求易处所。
太子问这位牧牛人：‘你住在这里，有什么基业呢？’牧牛人回答说：‘我在这里没有基业，只能靠卖乳酪养活自己。’太子想道：‘我遭遇困厄，有劳主人长期供养我，现在我的伤好了，稍稍可以行动，我应该去找另外的地方。’


念是事已。因语主人。尔所时节。共相劳烦。感念主人。恩难酬报。我欲前行。到于城中。展转行乞。以自供活。时牧牛舍主。闻太子言。惧其舍内妻子奴婢有余厌辞。闻太子耳。若其不尔。何缘乃辞。
想到这事，他就对主人说：‘这些时日来一直麻烦你，我感念主人你的大恩大德，难以酬谢报答。我打算前往城里去，到处乞讨养活自己。’牧牛人听了太子的话，疑心是自己家里的妻子孩子奴婢有嫌弃的闲言碎语被太子听到，如果不是这样，为什么竟然要告辞呢。


作是念已。先问舍内。汝曹有何不称之事。而令贵客辞欲索去。舍内皆言。我曹于此如兄如弟。不知何缘欲相舍去。于时舍主。语太子言。我相承侍。未有不称。不可舍我转行余乞。于时太子。闻舍主语。见其殷勤。恒护其意。且小停住。
想罢他先问了家里人：‘你们干了什么不得体的事，而让贵客想要离去？’家里人都说：‘我们像对待亲兄弟一样对待他，不知道什么原因他要离去。’牧牛人就对太子说：‘我侍奉你，没有不得体的事，你不要离开我家去乞讨。’太子听了，见他情深义重，恒常护持其心，就暂且留了下来小住。


复经数时。便语主人。汝供待我。随时无乏。家内一切。接我隆厚。但我意中。自欲转行到前城中。望遣一人。将我共往。时牧牛人。见其殷勤。恐违其意。令其心愁。躬自将护。共至城中。已到彼城。共别当还。太子语言。汝哀我者。买索一琴。与我自娱。时牧牛人。寻买琴与。共相辞谢。于是别去。尔时太子。素多技能。歌颂文辞。极善巧妙。即于陌宕。激声歌颂。弹琴以和。音甚清雅。城中人民。闻其音者皆乐听观。无有厌足。各持饮食。竞来与之。时城中有五百乞儿。皆来依附。赖其饱食。
又过了些时日，他对牧牛人说：‘你招待我，随时没有缺乏，家里的所有人也都盛情待我。但我心里想要进城去，希请你能差遣一个人，带着我一块去。’牧牛人看他心意坚决，担心违背了他的意愿，让他不高兴，就亲自护送他一起进城。到了城里，两人分手、牧牛人要回去时，太子说：‘如果你哀怜
我，就请买一把琴让我消遣吧。’牧牛人就买来了琴给他，两人道别后，牧人回去了。太子一向多才多艺，诗词歌赋都极其精通。他就在道旁放声歌唱，弹琴伴奏，声音清朗优美。城里的人听到他的歌声和琴声，都喜欢欣赏，没有满足。他们纷纷拿了饮食争相送给太子。城里有五百个乞丐，都来投靠
他，靠他吃饱饭。


།དེ་ནས་པ་༄༅། །ལང་ཀུན་ཀྱང་དེར་འདུས་པས་རྫིའུ་ཡང་དེར་འོངས་ན། མི་ཞིག་ས་ལ་འགྲེ་བ་མཐོང་ནས་དྲུང་དུ་བརྟགས་ན། མིག་ཏུ་ཚེར་མ་ཟུག་པ་མཐོང་ནས་ཚེར་མ་གཉིས་དལ་གྱིས་ཕྱུང་སྟེ་གནས་སུ་ཁྲིད་དོ། །དེ་ནས་འོ་མ་དང་སྣུམ་གྱིས་རྨ་ཁ་བསྐུས་ནས་ཁ་ཟས་ཀྱིས་བསྙོད་དེ་གསོས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱི་ཞིག་ན་རྨ་ཡང་བགས་ཀྱིས་སོས་ནས་ད་ནི། འགྲོའོ། །ཞེས་བྱས་པ་དང༌། བ་ལང་རྫིས་མ་བཏང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཡང་ཕྱི་ཞིག་ན་རྨ་ཡང་ལེགས་པར་སོས་ནས་ད་ནི། གྲོང་ཁྱེར་འོ་ནིར་འགྲོའོ། །ཞེས་བྱས་ནས་མཐར་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཉེ་བར་བསྐྱལ་ཏེ་བདག་ལ་རོལ་མོའི་ཆ་བྱད་ཀིམ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་བྱས་པ་དང༌། རྫིའུས་རོལ་མོའི་ཆ་བྱད་ཀིམ་ཞིག་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་བུས་རོལ་མོ་བྱེད་ཅིང་གླུ་དང་ཚིག་སྙན་པར་སྦྱར་ཏེ་བླངས་པས་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་ཉན་ཏེ་ཀུན་གྱིས་ཟས་དང་སྐོམ་བསྐྱལ་བས། དེ་ན་སྦྲང་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་རྒྱལ་པུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་གསོས་སོ།




梨师跋王。有一园监。为王监守果柰之园。奈有熟者。鹦鹉来食。手力不周。不能惊遮。于时园监。担柰与王。其中好柰。鹦鹉啄坏。王见嗔恚。欲加刑罚。园监惶怖。白王自陈。家乏人力故使尔耳。唯见宽恕。原恕刑罚。当索守人。更不令尔。王便恕置。不问其罪。园监得脱。行求索人。见迦良那伽梨。丐于道边。观其形相。似是忠人。即语之曰。汝能为我看守园不。汝若能者。当供所乏。太子答言。我眼无见。云何看守。
梨师跋国王有一名园监，为国王看守果柰园。果柰熟了，有鹦鹉飞来啄食，守园人手力忙不过来，不能加以惊吓、遮拦。后来他将果子进献给国王，其中的好柰被鹦鹉啄坏了。国王见了十分生气，准备对他施加刑罚。园监恐惧万分地向国王陈述道：‘因为果园缺少人力才会这样，希
望大王宽恕，免除对我的刑罚。我会再找人看守，不让这事再次发生。’于是国王饶恕了他，没有对他治罚。园监得以脱罪，出来找人手，看到善事在路边乞讨，看他的样子似乎是忠厚的人，就对他说：‘你肯为我看守果园吗？如果能做到，可以供给你所乏的财物’太子答道：‘我眼睛看不到东西，怎么看守呢？’
།ཕྱི་ཞིག་ན་རྒྱལ་པོ་དེའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་སྲུང་བ་ཞིག་དེར་འོངས་ནས་རོལ་མོ་སྙན་པ་ཐོས་པ་དང༌། དེ་ལ་དགའ་སྟེ་ཁྱོད་ངའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་རོལ་མོ་བྱེད་ཅིང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཡང་སྲུང་ན་མི་ནུས་སམ་ཞེས་དྲིས་ན། བདག་མིག་ལོང་བས་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ།


监语言。汝苟欲看。虽复无眼。当作方便。多作细绳。系诸树端。以诸铃物。连系相著。展转相牵汝捉一头。若闻有声。汝便顿绳。鹦鹉惊怖无缘得住。太子闻语。而答之言。若有此事。我能为之。共相可竟。即往为守。
园监对他说：‘如果你愿意看守，虽然看不见东西，但可以想些办法：做很多细绳子，系在树梢上，再悬挂铃铛，将它们联系在一起，互相牵动。你拉着绳子的一头，倘若一听到鸟声，你就立即拉动绳子，鹦鹉害怕就没办法停留。’太子听他这样讲就回答说：‘如果有这种事，我可以做。’两人谈妥了，太子就去为他看守果园。
།དེས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་མིག་མི་མཐོང་ཡང་བླའི། ཤིང་གི་ཁ་ནས་ཐེ་གུ་ལ་དྲིལ་བུ་བཏགས་ཏེ་བྱའི་སྐད་བྱུང་ན། ཐེ་གུ་དྲངས་པས་ཆོག་གི །ངའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འདོང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་ནས་ཁྲིད་དོ། །རྒྱལ་བུ་དེའི་ཚལ་ན་འདུག་ཅིང་རོལ་མོ་བྱེད་དོ།


时波婆迦梨。到父王国。王怪独来。即问消息。波婆迦梨。而语王言。我曹不偶。船重沉没。迦良那伽梨。并诸贾人。合诸珍宝。尽没大海。我力励浮。趣得全济。王及夫人。闻是语已。绝闷良久。无所觉识。以水洒面。困乃还稣。宫閤内外诸王臣民。闻此事者。莫不悲悼。王及夫人。语波婆迦梨。太子没海。汝何以来。何不并就死大海中。合土臣民。无不痛惜。朝夕哭恋。如丧父母。
后来恶事回到国内，国王觉得奇怪：怎么只有他一个人回来？就向他询问情况。恶事说：‘我们不走运，由于船只太重沉没了，善事和所有商人，以及珍宝全都沉入大海。只有我尽力游泳，幸而保住了性命。’国王和夫人听到这消息，迷闷昏绝，很长时间都没有知觉。用冷水洒在他们脸上，才摆脱危险苏醒过来。宫廷内外众小王臣民听到这个消息，无不哀伤追念。国王和夫人对恶事说：‘善事太子沉入大海，你为什么回来？为什么不一道淹死在海里呢？’全国人民无不痛惜，朝夕哭泣哀恋，如同死去父母一样。
།དེའི་ཚེ་ན་སྡིག་དོན་ཕྱིར་ཡུལ་དུ་འོངས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕུ་བོ་དང་ཚོང་པ་གཞན་དག་ག་རེ་ཞེས་དྲིས་ན། བདག་གི་ཕུ་བོ་དགེ་དོན་དང༌། ཚོང་པ་གཞན་ནི། རིན་པོ་ཆེ་མང་དུ་རྙེད་ནས་གྲུ་དང་བཅས་སུ་ཆུར་ནུབ་བོ། །བདག་ནི། རྐྱལ་འཚལ་བས་བདག་འབའ་ཞིག་ཐར་རོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཡབ་དང་བཙུན་མོ་གཉིས་འཁམས་ནས་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ༑ ༑ཡུལ་ན་མི་འཁོད་པ་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ་མྱ་ངན་གྱིས་བརྣངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཡབ་དང་བཙུན་མོ་ཡང་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ནས་སྡིག་དོན་ཁྱོད་ཀྱང་ཕུ་བོ་དང་ལྷན་ཅིག་ལོག་ན་ཅི་ཉེས་ཞེས་བསྒོའོ།


太子在宫。常爱一雁。王告其雁。太子养汝。今没大海。淹没不还。何不往看。知其所在。因作书音。以系雁颈。雁即高翔。广行求觅。游彼园上。识其歌声。即下试看。得见太子。鸣声悲喜。不能自胜。太子闻识。即解取书。眼无所见不能看读。因求笔纸作书与王。说波婆伽梨刺眼委曲。所更历处。辛酸诸事。 系于雁颈。雁便飞去。
以前太子在宫里时，一直喜爱一只大雁，国王便对这只大雁说：‘太子饲养了你，如今他入海被淹没，再也不能回来，你为什么不去看看呢？知道他的所在！’于是写了一封信，系在雁颈上。大雁立即向高空飞去，到处寻觅。飞到柰果园上空，大雁听出了善事的歌声，就飞下来察看。大雁看到太子，不断鸣叫，悲喜交集不能自制；太子听到声音认出了大雁，解下书信，因为眼睛看不见，不能阅读，于是他找来纸和笔，写了一封信给国王，说明恶事刺瞎自己眼睛的经过，以及一路上所遭受的种种曲折、辛酸等事。 他把书信系在大雁颈上，大雁便飞走了。
།རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་འདུག་པའི་ཚེ་བྱ་ངང་པ་གཅིག་གསོས་པ་དེ་ལ་རྒྱལ་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་རྒྱ་མཚོར་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་སོང་བ་ལས་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་སྟེ་དགེ་དོན་དག་ཅེས་ཟེར་གྱི། ཁྱོད་རྟོག་ཅིང་ཚོལ་དུ་སོང་ཞིག་ཅེས་བསྒོས་ནས་ཡི་གེ་བྲིས་ཏེ་མགུལ་དུ་བཏགས་ནས་སོང་ངོ༌།།དེ་ནས་བྱ་ངང་པ་ཀུན་ཏུ་འཕུར་ཞིང་ཚོལ་ཚོལ་བ་ལས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ན་རྒྱལ་བུའི་སྐད་གྲག་ནས་དེར་བབས་ཏེ་བལྟས་ན། རྒྱལ་བ་དེ་ན་འདུག་པ་དང་ཕྲད་དོ། །རྒྱལ་བུས་༄༅། །ཀྱང་ངང་པའི་སྐད་ཤེས་པས་མགུལ་ནས་ཡི་གེ་བཀྲོལ་ཏེ་ཀློག་ཏུ་བཅུག་གོ །དེ་ནས་ཡི་གེའི་ལན་བྲིས་ནས་སྡིག་དོན་གྱིས་ཇི་ལྟར་མིག་ཏུ་ཚེར་མས་བཙུགས་ཏེ་བྲོས་པ་ཡང་ཞིབ་ཏུ་སྦྲིང་ངོ༌།

王及夫人。内外一切。见太子意。不可回转。自誓毕死。伏身于地。皆共解喻。晓谢令起。其言如初。执志不变。从一日至二日。乃至六日。王及夫人。自共议言。太子不食。已经六日。到明七日。命必不全。此儿前后。意所欲作。要必成办。不可回转。若令入海。犹有还理。今违其意。反断人望。就当听之。故忧在后。


国王和夫人以及宫内外的所有人看到太子的心意不可回转，他还发誓要至死伏身在地，于是一齐用种种说辞开导解劝，让他起身。但太子回答还是最初那样，守志不可改变。从第一天到第二天，乃至到第六天，国王和夫人商量道：‘太子已经绝食六天了，到明天就是第七天，性命肯定难保。这孩子想干的事从来就必定要办成，不可能改变。如果让他入海，还有生还的可能；如果违背他的心意，定然会断了我们的希望。姑且答应了他，把担忧留在后面吧！’
།དེ་ནས་ཕ་མ་མི་དགའ་སྟེ་གཉེན་བཤེས་དང་བགྲོས་ནས་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ན་དགེགས་ཡང་བ་མང་དུ་ཡོད་པའི་གཏམ་ཡང་བྱས། བདག་ཀྱང་རྨོངས་པས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ལྷ་ཀུན་ལ་མཆོད་དེ། ཁྱོད་ལྟ་ཞིག་ངའི་བུར་སྐྱེས་ན་ངེད་མདོར་བར་ཟན་ཟོ་ཞིག་ཅེས་ཞག་གཅིག་ཞག་གཉིས་ནས་ཞག་དྲུག་གི་བར་དུ་ཚིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གྲོས་བཏབ་ཀྱང་མ་ཉན་ཏེ། སྔར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་ལས་མ་ལྡོག་གོ །ཕ་མ་སྡངས་ནས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བགྲོས་སོ། །བདག་གི་བུ་འདི་ཐོག་མ་ནས་ད་ཙམ་གྱི་བར་དུ་བྱ་བ་བསམ་པ་མཐར་མ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་གཏོང་བས། རྒྱ་མཚོར་བཏང་ན་གལ་ཏེ་ན་ཕྱིར་ལྡོག་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། མ་བཏང་ན་ཞག་བདུན་ལོན་ནས་འཕྲལ་དུ་བྱེ་བྲལ་བྱེད་དེ༑ ད་ནི། གཏང་དགོས་སོ་སྙམ་བགྲོས་ནས་


王与夫人。相可已讫。俱共来前。各捉一手。涕泪交流。因语之言。听汝入海。可起还食。于时太子。闻王语已。欢喜而起。晓喻父母。我虽入海。不久当还。唯愿莫大忧念于我。为办种种肴膳。饮食已讫。出外广行宣令。迦良那伽梨。今欲入海。谁欲往者。当共俱进。
国王和夫人达成共识后，一齐来到太子面前，各自握住他的一只手，涕泪交流，因此对他说道：‘我们答应你入海，你快起来吃些东西吧。’太子听了国王的承诺后，高兴地站起身开解父母说：‘我虽然是到大海里去，不久就会回来。只希望不要对我太过牵挂。’为太子置办了盛宴，太子用完餐后，就到王宫外广泛宣布告令：迦良那伽梨太子现在准备入海，有想去的，可以同往。
བུའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་ལག་པ་ནས་བཟུང་ནས་བུ་ལོངས་ལ་ཟན་ཟོ་ཞིག །ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོ་བར་གནང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང་དགེ་དོན་ཡང་ལངས་ཏེ་བཟའ་བ་ཟོས། བཏུང་བ་འཐུངས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་མི་མང་པོ་ལ་ཁོ་བོ་རྒྱ་མཚོར་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་འགྲོའོ། །ཁྱེད་སུ་འགྲོར་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱང་འགྲོགས་ཏེ་འདོང་གི །དེད་དཔོན་ཡང་ཁོ་བོས་བྱ་ལ། ཡོ་བྱད་ཀྱང་ཁོ་བོས་སྦྱར་རོ། །ཞེས་བགྲགས་སོ།


尔时国中。有五百贾客。咸皆来集。悉言欲去。是时国中。有盲导师。自前已曾数反入海。太子闻之。即往到边。向其殷勤嘉言求晓。汝当与我共入大海。示我行来利害去就。导师答言。我既年老。又盲无见。虽欲自去。私情甚难。王爱太子。隆倍异常。须臾离目。有怀悒迟。今闻与我共入大海。傥复见拒。咎我不少。
国中有五百位商贾前来会集，都说愿意入海。当时国中有一位盲人导师，先前曾几次入海，太子听到他的事迹后，就到他那里殷勤致意，好言祈求开导：‘请您和我一齐出海，给我指示方向、利害、趋避。’导师回答：‘我已年纪老迈，又眼盲无所见，自己虽然想入海，但自己的状态不允许。国王异常疼爱太子，太子一刻不在眼前就会忧心牵挂，现在听说您想和我一齐入海，如果您又被拒绝入海，我的过失也不少。’
།དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེ་ན་ཚོང་བ་དེད་དཔོན་རྒན་པོ་ཞིག་སྔོན་ཆད་ཀྱང་རྒྱ་མཚོར་ལན་དུ་མ་ཕྱིན་པ་ཞིག་༄༅། །ཡོད་དེ༑ རྒྱལ་བུ་ཉིད་དེའི་གན་དུ་སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། ཁོ་བོ་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བའི་ས་མཁན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི། ཁྱོད་ཀྱང་ཆས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བ་དང༌། དེད་དཔོན་གྱིས་བདག་ནི། རྒས་འཁོགས་པའི་སྟེང་དུ་མིག་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་མཐོང་བས་འགྲོ་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ།



于时太子。闻是语已。即便还宫。自白父王。今此国中。有盲导师。前已数反。曾到大海。愿王敕晓。令共我去。王闻是语。自往其所。语导师言。我此太子。志存入海。种种谏语。意志不回。事不得已。今就听去。念其年少。未厌辛苦。闻汝曾行。知海去就。望汝回意。忍劳共往
太子听了这话，就回到王宫中对父王说：‘现在我国有一位盲人导师以前曾经几次入海，希望您能劝导他，让他和我同行。’国王听了太子的话，就亲自去导师那里对他说：‘我这位太子已打定主意要入海，我们作了种种劝告，但他意志坚决，不可回转，事不得已，我答应他前去。考虑到他年纪尚小，没有经历过辛苦。听说你以前去过，知道在大海中如何趋吉避凶，希望你能回心转意，不辞辛苦和他同行。’
།དེ་ནས་རྒྱལ་བུ་ཕའི་ཐང་དུ་སོང་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེད་དཔོན་རྒན་པོ་ཞིག་མཆིས་པ་སྔོན་ཆད་ཀྱང་རྒྱ་མཚོར་ལན་དུ་མ་ཞིག་ཕྱིན་ཏེ་རྒྱ་མཚོའི་རྒྱུས་མཆིས་ཀྱི། བདག་རྒྱ་མཚོར་མཆིས་པའི་ས་མཁན་དུ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཉིད་དེད་དཔོན་ལོང་བའི་གན་དུ་སོང་ནས་དེད་དཔོན་ལོང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །རྒྱལ་བུ་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་འདོད་དེ། ངེད་ཀྱིས་འགྲོར་མི་རུང་བའི་གྲོས་རེ་ལྟ་ཞིག་བཏབ་ན་མ་ཉན་གྱི། རྒྱལ་བུ་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བའི་ས་མཁན་དུ་ཁྱོད་སོང་ཞིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌།


尔时导师。闻王是语。即白王言。恨我年老。盲无所见。大王所敕。岂敢有违。王得是语。即自还宫。于时太子。即共导师。论定发日。还到王所。王问左右。谁敬爱我。可与太子共往采宝。
导师听了国王的话就回禀道：‘只恨我年纪老迈，眼睛看不见东西。既然大王您发下旨意，我又怎敢违背。’国王得到这个答复后就返回王宫。太子就和这位导师商定好出发的日期。回到王宫，国王对身边的人说：‘谁如果敬爱我，就应与迦良那伽梨太子一齐前往取宝。
དེད་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་རྒས་འཁོགས་པའི་སྟེང་དུ་མིག་གཉིས་ཀྱང་ལོང་མོད་ཀྱི། ད་རྒྱལ་པོས་བཀའ་སྩལ་པ་ན་བཀའ་མི་གཅོག་གོ། ཞེས་གསོལ་ཏོ༑ ༑དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཕོ་བྲང་དུ་འོངས་ནས་ངའི་བུ་དང་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་ཕོད་པ་སུ་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པ་དང༌།


波婆伽梨。即白王言。愿与兄俱。共涉大海。王闻此语。而自念言。令弟共往险厄之中。傥能济要。胜于他人。作是念已。即可听去。尔时太子。出三千两金。以千两办粮。千两办船。复以千两。供诸所须。严办已讫。于是欲发。王及夫人。诸王臣民。啼哭送之。别于路次。于是太子。与诸同伴。进道而去。
恶事就启奏国王说：‘我愿意和兄长善事一块儿入海。’国王听了，想道：‘让弟弟陪他共往险恶之地，如果能够救助，总会胜过他人。’想罢国王就答应了恶事前去。太子拿出三千两黄金，用一千两置办粮食，一千两置办航船，又用一千两置办其他所需。一切准备就绪，准备出发。国王、夫人和众小国王、大臣、百姓们都啼哭着来送行，在路边道别，太子和同伴们上路离去。
རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་ཡང་བདག་ཕུ་བོའི་གཡོག་ཏུ་མཆིའོ། །ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་བསམ་པ། གཞན་སོང་བ་བས་ནུ་བོ་སོང་ན་ཕན་སྙམ་ནས་ནུ་བོ་ཡང་འགྲོར་གནང་ངོ༌། །དེ་ནས་རྒྱལ་བུས་གསེར་སྲང་སུམ་སྟོང་ཞིག་ཕྱུང་སྟེ་སྲང་སྟོང་ནི། གྲུའི་ཟོང་དུ་བྱས།སྲང་ཉིས་སྟོང་ནི། འཕྲལ་དུ་དགོས་པའི་ཡོ་བྱད་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཆས་ནས་རྒྱལ་པོ་དང་བཙུན་མོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐྱལ་ཏོ།


到于海边。牢治其船。令有七重。候风时节。推著水中。以七大索。系于海边。摇铃唱令。语众人言。汝等皆听海中众难。水浪回波。恶龙罗刹。黑风回复。海色之山。摩竭大鱼。如是余难。其数犹多。前后入海。吉还者少。若狐疑者。于此可还。谁能坚意。分舍身命。不顾父母。不恋妻子。当共入海。至于宝所。若得珍宝。安隐还归。子孙七世。用不可尽。作是令已。便断一索。
来到海边，加固航船。令有七层，等到季风起时把船推下水，用七条大绳把它系在岸边。太子命人摇着铃对大家高声宣布道：‘你们都听说过大海中有种种灾难：大浪漩涡、凶残的毒龙和罗刹、黑风回覆、暗礁、摩竭大鱼，其他种种灾难还有许多。历来入海而平安生还的人很少。你们如果犹豫胆怯的话，现在可以回去。谁能意志坚定，舍得下性命，不顾父母、不留恋妻儿，可以一同入海。如果能到珍宝所在，得到珍宝，安稳归来，那么子孙七世也享用不完。’说完告令，就砍断一条绳索。
།དེ་ནས་རྒྱ་མཚོའི་ངོགས་སུ་ཕྱིན་ནས་གྲུར་ཞུགས་ཏེ་ཐག་པ་བདུན་གྱིས་བརྟོད་ནས་རླུང་ཕྱོགས་དང་སྦྱར་ཏེ་འགྲོ་བའི་ཚོང་པ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱ་མཚོའི་ནང་ན་བགེགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ། སྔ་ཕྱིར་འདོང་བ་ནི།རབ་ཏུ་ཡང་མང་ན། ཕྱིར་འཁོར་བ་ནི། ཉུང་རབ་བོ། །དེ་ལས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་དེ་ན་ཕྱིར་དེངས་ཤིག །གལ་ཏེ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ། ཕ་མ་དང༌། བུ་དང༌། ཆུང་མ་དང༌། གཉེན་བཤེས་དག་ལ་ཡང་མ་ཆགས་ཏེ་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཕྱིར་ཡང་བདེ་བར་འཁོར་ན། བུ་ཚ་རབས་བདུན་ཚུན་ཆད་ནོར་གྱིས་མི་བྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྒྲགས་ནས་ཐག་པ་གཅིག་བཅད་དོ།


日日如是。至于七日。唱令已讫。断第七索。望风举帆。船疾如箭。径与诸人。到彼宝渚。太子聪明。通达世典。识宝色相。悉知其价。示语众人诸宝好丑。敕语众贾。令随意取。重告众贾。令多少得中。多取船重。有沉没之忧。少取行劳。不补其苦。敕诫已讫。独与导师。别乘小船。与众人别。转复前进。
每天都这样，一直到第七天，宣读了告令后就把最后一条绳索砍断。按着风向升起船帆，航船如同离弦之箭般径直把大家带到了珍宝之洲。太子很聪明，通达世间经典，懂得鉴别各种宝物，都知道它们的价值，告诉大家这些珍宝优劣。他告诉众商人：‘随意拿取。’后来又告诉众商人：‘要多少适中，如果拿太多航船就沉重，有沉没的危险；拿少了又不能弥补行程的劳苦。’他告诫完了大家，独自和导师乘小船辞别了众商贾，又向前行驶而去。
།དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མ་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཉིན་རེ་ལན་རེ་དེ་སྐད་ཅེས་བསྒོས་ནས་ཐག་པ་རེ་རེ་བཅད་དེ་རླུང་ཕྱོགས་སུ་བབ་པ་ལ་གཡོར་ཤིང་བསྒྲེངས་ཏེ་མགྱོགས་ཁྱད་མདའ་བཞིན་དུ་སོང་ངོ༌། །དེ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ནས་རྒྱལ་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པས། རིན་པོ་ཆེ་བཟང་ངན་དང༌། མང་ཉུང་གི་ཚད་ཀྱང་བསྟན་ནས་༄༅། །སོ་སོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཚོལ་ལོ། །དེད་དཔོན་དང་གཉིས་གྲུ་ཆུང་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཞུགས་ནས་ཚོང་པ་ཕལ་རྣམས་དེར་བོར་རོ།


导师问言。此前应有白色之山。汝为见不。太子言见。导师语言。此是银山。转复前行。导师复问。当有绀色之山。汝见未耶。太子答言。我已见之。导师语言。是绀琉璃（山）。转更前进。复问太子。此中应有黄色之山。汝为见未。太子言见。导师语之。此是金山。到金山下。坐金沙上。
导师问：‘这前方应当有一座白色的山，你看见没有？’太子说：‘看见了。’向导告诉他：‘这是一座银山。’又向前行驶，导师又问：‘这前边有一座蓝色的山，你看见了吗？’太子回答：‘我已经看见了。’导师告诉他：‘这是一座绀琉璃山。’再往前行驶，又问太子：‘这里应有一座黄色的山，你看见了吗？’太子回答说：‘看见了。’导师告诉他：‘这是座金山。’船到了金山脚下，他们就坐在金沙上。
།དེ་ནས་སོང་སོང་བ་ལས་དེད་དཔོན་གྱིས་ནི། རི་དཀར་པོ་ཞིག་ཡོད་པའི་རིགས་ན་མཐོང་ངམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །རྒྱལ་བུས་ཀྱང་དེ་འདྲ་བ་ཞིག་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ནི། དངུལ་གྱི་རི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནས་ཡང་སོང་སོང་བ་ལས། ད་ནི། རི་སྔོན་པོ་ཞིག་སྣང་བའི་རིགས་ན་མཐོང་ངམ་ཞེས་དྲིས་ན། དེ་འདྲ་བ་ཞིག་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ནི། བཻ་ཌཱུཪྻའི་རི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་སོང་སོང་བ་ལས། ད་ནི། རི་སེར་པོ་ཞིག་སྣང་བའི་རིགས་སོ། །ཞེས་དྲིས་ན། རི་སེར་པོ་འདྲ་བ་ཞིག་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ནི། གསེར་གྱི་རི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་གསེར་གྱི་རིའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་གསེར་གྱི་བྱེ་མའི་སྟེང་དུ་འདུག་ནས་




导师言曰。我今羸劣。命必不济。即示方面。进止道路。汝从是去。前当有城极妙。七宝杂厕。汝到城门。城门若闭。其城门边。有金刚杵。汝便取杵。以撞其门。城中当有五百天女。各赍宝珠。来用奉汝。更有一女。最特尊胜。所持宝珠。而有绀色。名旃陀摩尼。此如意珠。得便坚持。勿令失脱。其余与者。亦得取之。摄录诸根。勿复与语。我今转极。余命少少。若命终后。念识我恩。对我发哀。埋此沙中。导师语竟。气绝命终。
导师说道：‘我现在身体虚弱，肯定活不成了，只能为你指示方向，行进的道路。你从此出发，前方会有一座城池，极其美妙，七宝间杂。你到城门前时，城门如果是关闭的，城门边上有一个金刚杵，你就拿起这杵撞击城门。城中有五百天女，各个拿着宝珠来献给你。另外还有一位天女最为尊胜，她拿的宝珠泛着蓝色，名叫‘旃陀摩尼’。这颗如意珠，拿到后就牢牢抓住，切勿让它遗失，其他天女给你的，也可以拿。然后你要收摄诸根，不要再和她们搭话。我现在已经到了最后的弥留之际，剩给我的时间不多了。我死去以后，看在我恩德的份上，请你哀怜我，把我埋在这片沙中。’导师说完后就气绝命终。
དེད་དཔོན་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ནི། རྒས་ཞོམ་སྟེ་ད་ནི། འགྲོ་མི་ཕོད་པས། ད་འདི་ཉིད་དུ་ཚེའི་དུས་བྱས་པར་འགྱུར་གྱི། ཁྱོད་འདི་ནས་སོང་ཞིག་དང༌། མདུན་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཁར་ཞིག་དང་ཕྲད་པའི་རིགས་ཀྱི། གལ་ཏེ་མཁར་སྒོ་བཅད་ཅིང་འདུག་ན། སྒོ་དྲུང་ན་རྡོ་རྗེའི་གཏུན་ཞིག་ཡོད་པའི་རིགས་ཀྱི། རྡོ་རྗེའི་གཏུན་གྱིས་མཁར་བསྒོ་རྡུངས་ཤིག་དང༌། ནང་ནས་ལྷ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཞིག་སོ་སོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཐོགས་ཏེ་འབུལ་དུ་འོང་ངོ༌། །དེ་ལ་ལྷ་མོ་གཅིག་ཅིག་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྔོན་པོ་གཅིག་ཐོགས་ཤིང་འབུལ་དུ་འོང་གི །དེ་ནི། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་མ་ཤོར་བར་དམ་དུ་ཟུངས་ཤིག །བུ་མོ་གཞན་དག་གི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་ལོངས་ཤིག །དབང་པོ་རབ་ཏུ་སྡོམས་ལ་དེ་དག་དང་མ་སྨྲ་ཞིག །བདག་ནི། ཉམ་ཐག་སྟེ་འདིར་ཚེ་འཕོས་ནས་དྲིན་དྲན་པར་གྱིས་ལ་འདི་ཉིད་དུ་རུས་བུ་སྦས་ཏེ་སོང་ཞིག་ཅེས་བསྒོ་མ་ཐག་ཏུ་ཚེའི་དུས་བྱས་སོ༑


对之悲恸 。为之葬埋。随其所教。进前而去。到七宝城。城门坚闭。见金刚杵在其门边。如语取杵。以撞其门城门便开。五百天女。各持宝珠。来奉太子。最前一女。手所持珠。如语绀色。随次第摄取。裹在衣角。便旋还来。
太子对着尸体悲痛不已，把他埋葬了。按着他的教导向前行去。到了七宝城，城门紧闭，看到在城门边有金刚杵，就按照向导的吩咐拿了杵撞击城门。城门打开，五百天女各自拿着宝珠前来呈献给太子。最前边的一位天女所拿的宝珠，正像向导说的那样是天蓝色。太子按次第收下宝珠，裹在衣角里，然后迅速返回了。


༑དེ་ནས་དེད་དཔོན་གྱི་རུས་བུ་གསེར་གྱི་བྱེ་མའི་ནང་དུ་སྦས་ནས་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་སོང་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཁར་ཞིག་གི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ཏོ། །སྒོ་ཡང་དམ་དུ་བཅད་པ་ལས་དྲུང་ན་རྡོ་རྗེའི་གཏུན་འདུག་པ་བླངས་ཏེ་སྒོ་བརྡུངས་པ་དང༌། སྒོ་ཡང་རང་བྱེ་ནས་ལྷ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་སོ་སོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཐོགས་ཏེ་འབུལ་བར་བྱེད་དོ། །ནང་གི་ལྷ་མོ་སྔ་མ་གཅིག་གི་ལག་ན་ནོར་བུ་སྔོན་པོ་ཞིག་ཐོགས་ཏེ་སྨྲས་པ་བཞིན་བླངས་ནས་གོས་ཀྱི་ཐ་མར་ཕུར་ཏེ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་ལོག་གོ


前太子别后。波婆伽梨复语众人。行来不易。但当多取。众人贪宝。取之过度。太子还到。其船已满。放船还来。船便沉没。诸贾人辈。乍沈乍浮。太子已有如意珠。故身不没溺。
先前太子辞别以后，恶事对大家说：‘来这里不容易，应该多拿些！’大家贪执宝物，拿得过多，等太子回来时，航船已经装满。启程回国，船就沉没了。商贾们时沉时浮，太子因为已有如意珠，所以身体不会沉没。
།རྒྱལ་བུ་དང་བྲལ་བའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་གྱིས་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་རིན་པོ་ཆེ་མང་དུ་ལོངས་ཤིག་ཅེས་བྱས་པས། ཚོང་པ་རྣམས་ཀྱིས་མང་དུ་བླངས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མང་བས། གྲུ་ཡང་བར་འགའ་ནི། ནུ་བ། བར་༄༅། །འགའ་ནི། བྱུང་ནས་རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་འབའ་ཞིག་ནི། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡོད་པས་ཆུར་མ་ནུབ་བོ།


波婆伽梨。遥唤太子。当见救济。勿便捐弃。太子闻语。即牵共浮。力励相挽。便得出海。出海之后。弟语兄言。我曹兄弟。辞父母来。入于大海。望不空归。际遇不谐。丧失财宝。单身空到。甚可耻也。
恶事远远地招呼太子说：‘赶快救救我，不要舍弃我。’太子听到呼喊，就拉着恶事一起漂浮，两人努力相牵，出离了大海。上岸后恶事对哥哥说：‘我们兄弟俩辞别了父母入海，本希望不空手回去。谁知运气不好，丧失了财宝，只身空手回去，太可耻了！’
།རྒྱལ་བུ་སྡིག་དོན་སྐྲག་ནས་དགེ་དོན་ལ་བདག་ལ་ཡང་སྐྱོབས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། སྡིག་དོན་ཡང་ཁྲིད་དེ་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་ཏོ། །དེ་ནས་སྐམ་སར་ཕྱིན་པ་དང་སྡིག་དོན་གྱིས་ཕུ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ༑ ༑བདག་ཅག་སྤུན་གཉིས་ཕ་མ་དང་བྲལ་ཏེ་རྒྱ་མཚོར་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་དོང་བ་ལས་མ་སྟས་ཏེ་རིན་པོ་ཆེ་དང་བྲལ་ནས་ལག་པ་སྟོང་པར་ཁྱིམ་དུ་འགྲོ་བ་ནི། ངོ་ཆེའོ༑


迦良那伽梨。天性忠直。即语弟言。我故得宝。弟语兄言。当用见示。即解衣里以珠示之。弟得见珠。因而怀情。念我父王。恩慈不普。偏爱我兄。我不在意。今我二人。俱来入海。兄得异宝。我独空归。从是已后。当遂贱遇我。我当云何。因其卧寐。徐杀其兄。取其珠宝。归语父王言。其兄没海。于是乃当。异爱念我。


善事生性忠厚正直，就对弟弟说：‘我已经取到宝物了。’弟弟说：‘拿出来让我看看。’太子解开衣服把如意珠拿给恶事观看。弟弟看到宝珠后心中就想：‘我父王的慈爱不平等，偏爱哥哥，不在意我。如今我们兄弟俩一齐入海，他取到了奇异珍宝，我却空手而归。从此以后，父亲更会轻视我。我该怎么办呢？趁着哥哥睡觉的时候，偷偷将哥哥杀了，拿他的宝珠回去对父王说，哥哥已淹死在海里。他从此就会疼爱我，不会再像往常那样了。’
༑རྒྱལ་བུ་དགེ་དོན་རང་བཞིན་གྱིས་དྲང་བས། ནུ་བོ་ལ་བདག་ཅག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ངོ་ཚ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རིན་པོ་ཆེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་རྙེད་བདག་ལ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཕུ་བོས་རིན་པོ་ཆེ་བཀྲོལ་ཏེ་ནུ་བོ་ལ་བསྟན་ཏོ། །ནུ་བོས་རིན་པོ་ཆེ་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །བདག་གི་ཕ་མ་ཡང་བུར་འདྲ་བ་ལས། ཕུ་བོ་ལ་བྱམས་ཏེ་བདག་ལ་མི་བྱམས་པའི་སྟེང་དུ་ང་གཉིས་འགྲོགས་ཏེ་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་སོང་བ་ལས། ཕུ་བོས་ནི། རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་ཀྱི་བདག་གིས་ནི༑ ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པས། ད་ཁྱིམ་དུ་འོངས་ན་བདག་ལ་དེ་བས་ཀྱང་མི་བྱམས་པར་འགྱུར་གྱི། བདག་གིས་ཕུ་བོ་གཉིད་ལོག་པའི་ཚེ་བསད་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱེར་ཏེ་འགྲོའོ། །གལ་ཏེ་ཕ་མས་དྲིས་ན། ཕུ་བོ་ནི། རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་ནུབ་བོ། །ཞེས་བྱའོ་བསམས་ནས་


作是念已。密自怀计。语其兄言。人村渐近。我曹兄弟。不应俱眠。宜更坐守护持宝珠。兄即然之。常共更守。波婆伽梨。次应休息。卧地经时。极过常度。然后乃起。兄复次卧。由坐久故。睡寐极著。波婆伽梨。起入林中。林中有树。其刺极利。即取两枚。各长尺
五。持来兄边。兄眠甚重。一手捉一。当其眼宕。刺令没刺。收宝而去。太子苦痛。高声急唤。波婆伽梨、波婆伽梨。此中有贼。唤经数反无有应者。尔时树神语太子。波婆伽梨。是汝之贼。刺汝眼竟。持汝珠去。
打定主意，他暗怀着阴谋，对哥哥说：‘村落渐渐近了，我们兄弟不应该都睡觉，最好轮流守护，护持宝珠。’哥哥同意，就和恶事轮流守护。轮到恶事睡时，他在地上睡了很久，大大超过平时，善事睡时，因为坐了很久的缘故，以致睡得很沉。恶事就来到树林里，那树林里有一种树长着非常尖利的刺，他就拿
了两根刺，每根有一尺半长，拿着来到哥哥身边。善事还在酣睡。恶事就一手拿着树刺，对准眼窝，将刺全部刺入，然后掏出宝珠就离开了。太子痛苦万分，急忙高声呼唤：‘恶事！恶事！这里有盗贼！’喊了好几遍都没人答应。当时树神对太子说：‘恶事就是害你的贼人，刺伤你眼睛后，拿了你的宝珠走了。’
ཕུ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཅག་སྤུན་གཉིས་རིན་པོ་ཆེ་ཐོགས་ཏེ་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཅར་ཉལ་བ་མི་རིགས་ཀྱི། རེས་ཀྱིས་ཉལ་ལ་མེལ་ཚེ་བྱའོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཕུ་བོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་སྨྲས་ཏེ། སྤུན་གཉིས་རེས་ཀྱིས་མེལ་ཚེ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ནུབ་གཅིག་ཕུ་བོ་སྔར་མེལ་ཚེ་བྱེད་པ་ལས་མེལ་ཚེ་ཐུན་འཁོར་བས་ཀྱང་རིང་ཞིག་ལངས་སུ་མ་བཏུབ་བོ། །ཕུ་བོས་ཡུན་རིང་དུ་མེལ་ཚེ་བྱས་ནས་ནུ་པོ་གདོད་ལངས་ཏེ་ཕུ་བོ་ཡུན་རིང་དུ་འདུག་པས་གཉིད་བྲོ་ནས་གཉིད་ལོག་པའི་འོག་ཏུ་ཚལ་གྱི་ནང་ནས་ཚེར་མ་རིང་པོ་གཉིས་ཤིག་བླངས་ནས་ཕུ་བོ་གཉིད་ལོག་པའི་མིག་ཏུ་ཚེར་མ་རེ་རེ་བཙུགས་ཏེ་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱེར་ནས་བྲོས་སོ། །དགེ་དོན་སྔངས་ནས་ཆོམ་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ཞེས་བོས་ན་ཅང་མི་ཟེར་ཏེ། དེ་ནས་ཤིང་གི་ལྷ་མོ་ཞིག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོམ་པོ་ནི། སྡིག་དོན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ།