willette
白银十字骑士
白银十字骑士
  • 社区居民
  • 忠实会员
  • 铁杆粉丝
阅读:6808回复:6

[语言文化]蒙古民歌《竹鞭》的故事(蒙汉对照)

楼主#
更多 发布于:2012-06-12 07:43
自己翻的,有些地方不是太清楚。望指正。
“Хулсан ташуур” дууны домог

Архангай аймгийн хойд Тамир хавиар нутаглаж байсан гүний охин Гүнчидмаа гэгч сайхан хүүхэн байжээ. Гүнчидмаа Булганы Яргайтын голоор нутаглаж байсан ядуу ард дуут Дорлиг гэдэг хүнтэй танилцан ханилж суухаар тохиролцсон юмсанжээ. Хун дуут Дорлиг нь сайхан дуулдаг учир нутагтаа тийнхүү алдаршжээ.
在后杭盖盟北部的塔米尔河边上,住着一位名叫Gunchidmaa的贵族少女,生得十分美丽。而在布尔干苏木的雅尔盖图河边,又住着一位名叫Dorlig的穷苦青年。Gunchidmaa与他相知相恋。Dorlig有着天鹅般美丽的歌喉,这使他在乡中名声远著。
Дорлиг Бээжинд жин тээж очиход хятад данжаад нар худалдах барааг нь зүгээр авах гэсэн учир пүүсний данжаадтай муудалцан баригдан хоригдсон гэнэ. Гэвч тэндээс оргож эх нутагтаа бэдэрч явах замдаа "Хулсан ташуур" хэмээх дууг зохион дуулжээ.
Dorlig在运送货物去北京的途中,由于汉人老板意图白占货物,而与之发生冲突,因而被捕入狱。然而Dorlig从狱中逃了出去,并朝着故乡摸索而行。在途中,他唱起了“竹鞭”一歌:

Тэрээр :
Хулсан ташуур нь байгаасай
Хуруундаа өлгөөд явах юмсан
Хуулилдаг цаазгүй болоосой доо хүү минь ээ хө
Хуучин нутаг Яруудаа очих юмсан даа яая даа байз

竹鞭子有一根该多好
多想挂在手指上到处走
世间的刑罚没有该多好
唉我的爱人啊
多想回到我的雅茹故乡
我该怎么办啊
Яргай ташуур нь байгаасай
Янзын нь олоод барих юмсан даа
Ял цаазгүй ч болоосой доо хүү минь ээ хө
Яргайтынхаа голдоо уулзах юмсан даа яая даа байз

山茱萸鞭子有一根该多好
多想把它原样不改地拿在手中
世间的刑罚没有该多好
唉我的爱人啊
多想回到我的雅尔盖图河边
我该怎么办啊
Зандан ташуур нь байгаасай
Засаж бариад явах юмсан
Зарга шийтгэлгүй болоосой доо хүү минь ээ хө
Засаг хошуундаа очих юмсан даа яая даа байз

紫檀树鞭子有一根该多好
多想把它修剪一下拿在手中
世间的刑罚没有该多好
唉我的爱人啊
多想回到我的故乡中去
我该怎么办啊
Бургасан ташуур нь байгаасай
Бугуйндаа өлгөөд явах юмсан
Буруутуулдаг хуульгүй болоосой доо хүү минь ээ хө
Бусдын нутгаас гарах юмсан даа яая даа байз

柳树的鞭子有一根该多好
多想挂在手腕上到处走
判人的刑罚没有该多好
唉我的爱人啊
多想离开异乡回到故土
我该怎么办啊
Уул нь өндөр болов чиг
Урдуур нь гардаг замтай даа
Уугуул нутгийн чамтайгаа хүү минь дээ хө
Учрахын ерөөлийг бодох уу даа яая даа байз

山虽然高
前边总有路
和故乡的爱人
多想有相会的一天
我该怎么办啊
Ус нь гүнзгий болов чиг
Угтаад гардаг гарамтай даа
Ухаан сэргэлэн чамтайгаа хүү минь ээ хө
Уулзан суухыг бодох уу даа яая даа байз

水虽然深
前边总有浅滩
和聪慧的爱人
多想有重聚的一天
我该怎么办啊
Далай өргөн болов чиг
Даваад гардаг ч болдог юм даа
Дассан хонгор хүү минь дээ хө
Давааныхаа адагтаа уулзах юмсан даа яая даа байз.

大海虽然广阔
也总能渡过
多想和情深的爱人
渡过艰辛来相会
我该怎么办啊

.... гэж дуулсаар нутагтаа ирээд хайрт хүүхэн Гүнчидмаатайгаа уулзахын өмнө "урт хошуутангууд" тамгын газар мэдэгдэж түүнийг бариулжээ. Баригдахын өмнө өөрийн найз нөхөдтэйгөө уулзан авчирсан бэлгээ хайрт хүүхэндээ явуулаад өөрийн байдлыг хэлүүлэв.
  
他唱着这样的歌回到了家乡,还没来得及和心爱的少女Gunchidmaa相见,就被旗里的衙门得知因而将他抓了过去。在被捕之前他见到了自己的朋友,让他们将自己的礼物带给爱人,并告知他们自己的情况。
Гүнчидмаа бэлгийг аваад хэдэн бадаг дуу зохион дуулсан байна.

Gunchidmaa拿到了礼物,唱了如下几段歌。
- Гүндэгмаа нь:
Улаан цаасанд боодолтой
Бэлгийг чамаасаа авлаа даа
Улаан цаасыг задалбал хүү минь ээ хө
Уруулдаа түрхдэг будагтай яамай даа

拿到了你送的
红纸包着的礼物
打开红纸,爱人啊,
是画唇的红膏
Хар цаасанд боодолтой
Бэлгийг чамаасаа авлаа даа
Хар цааасыг задалбал даа хүү минь ээ хө
Ханцуйгаа эмждэг эмжээртэй дээ хүү минь ээ хө

拿到了你送的
黑纸包着的礼物
打开黑纸,爱人啊
是缝袖的花边,爱人啊
Цагаан цаасанд боодолтой
Бэлгийг чамаасаа авлаа даа
Цагаан цаасыг задалбал хүү минь ээ хө
Царайндаа түрхдэг энгэсэгтэй яамай даа
拿到了你送的

白纸包着的礼物
打开白纸,爱人啊
是涂脸的胭脂
Хөх цаасанд боодолтой
Бэлгийг чамаасаа авлаа даа
Хөх цаасыг задалбал хүү минь дээ хө
Хөмсгөндөө түрхдэг будагтай даа хүү минь дээ хө
拿到了你送的

蓝纸包着的礼物
打开蓝纸,爱人啊
是画眉的青黛,爱人啊
Ягаан цаасанд боодолтой
Бэлгийг чамаасаа авлаа даа
Ягаан цаасыг задалбал хүү минь ээ хө
Ярих захиа тодхон доо яамай даа
拿到了你送的

粉纸包着的礼物
打开粉纸,爱人啊
你写的信清晰在眼前
Эрээн цаасанд боодолтой
Бэлгийг чамаасаа авлаа даа
Эрээн цаасыг задалбал даа хүү минь ээ хө
Энгэртээ зүүдэг зайдантай даа яамай даа

拿到了你送的
花纸包着的礼物
打开花纸,爱人啊
是挂在衣襟上的饰物

... гэж дуулж байхад нь хун дуут Дорлигийг хятад амбанд хүргэхээр үхэр тэргэн хүлээд авч явжээ. Тэр үеэр нутгийн хэдэн залуус Гүнчидмаагийн хамт Дорлигийг булаахаар зэвсэглээд хоноглох газрыг нь тосож байв. Гүнчидмаа энэ тухай өндөр уулын оройгоос дуулан мэдэгджээ.
  
就在她歌唱的时候,有着天鹅般歌声的Dorlig被绑在牛车上,送去了汉人的官府。这时,乡里的几位青年和Gunchidmaa一起,为了营救Dorlig,带上武器到他过夜的地方等候。Gunchidmaa登上山顶作歌,好让Dorlig知道此事。
  

Барьсан ташуур нь байхгүй чиг
Бачимдаж битгий сандраарай
Багын дассан нутагтаа хүү минь ээ хө
Барааг нь харна даа хөөрхий дээ

手上虽然没有握着鞭子
你也不要惊慌失措
朝着从小生长的故乡,爱人啊
我正眺望着它的倩影
Хулсан ташуур нь байхгүй чиг
Хуйсагнаж битгий сандраарай
Хувьтай төрсөн чамтайгаа хүү минь ээ хө
Хуучин нутагтаа уулзана даа гайгүй дээ
虽然手上没有竹鞭

你也不要烦躁不安
上天眷顾的爱人啊
我终会和你在故乡重聚
Яргай ташуур нь байхгүй чиг
Яриа хөөрөөтэй яваарай
Янаглан дассан нутагтаа хүү минь ээ хө
Яасхийгээд ч уулзана шүү яамай даа
虽然没有山茱萸的鞭子

也要高兴地活下去
不管发生什么,爱人啊
终会回到挚爱的故乡
Зандан ташуур нь байхгүй чиг
Зангаа битгий хувиргаарай
Заяны амраг чамтайгаа хүү минь ээ хө
Заасан газартаа л уулзана даа үр минь ээ хө
虽然没有紫檀树的鞭子

也不要改变你的性情
我命中的爱人啊
终会和你回到我手指的地方
Бургасан ташуур нь байхгүй чиг
Буруу зөрүүгүй яваарай даа
Буусан газраас чамайгаа хүү минь ээ хө
Бултуулж авна даа хүү минь ээ хө

虽然没有柳树的鞭子
也要完好无恙地活下去
爱人啊,我终会把你救出
曾经跌倒的地方

гэж дуулахад, хун дуут Дорлиг хариуд нь:
她这样唱着,于是Dorlig回唱道:

Уул уул нь өндөр чиг
Угтаад урааддаг замтай даа
Ухаан сэргэлэн чамтайгаа хүү минь ээ хө
Уулзан суухыг бодъё доо хөөрхий дөө
重重群山虽然高

前方总有路相迎
聪慧的爱人啊
多想与你来相会
Үүл үүлийн дундаас
Үрлэн мөндөр шаагина даа
Үнэн хайртай чамтайгаа хүүү минь дээ хө
Өөрийн нутагтаа уулзана даа хөөрхий дөө
从层层的云里

会有冰雹落下
和挚爱的你啊
终会在故乡重聚
Амраг хонгор чамтайгаа
Алиалан сайхан жаргах уу даа
Алс нутгийн дамжаад хүү минь дээ хө
Амбаны ялнаас мултархуу даа хүү минь дээ хө
多想和亲爱的你

幸福地嬉戏游玩
多想越过遥远的地方
躲开这官府的刑罚,爱人啊
Хонгор хайртай чамтайгаа
Хоосон байсан ч хамаагүй дээ
Хошуу алгасан амьдарчээ хүү минь дээ хө
Хоног өнгөрүүлж явах уу даа үр минь ээ хө

和至爱的恋人在一起
一贫如洗又何足惧
让我们离开这里
到别处一起生活
Нуумал хэргээс мултраад аа
Нутаг алгасан явахуу даа
Нууцалсан амраг чамтайгаа би чинь ээ хө
Нуулгүй сайхан жаргахуу даа үр минь ээ хө гэж дуулахад

等我们悄悄地逃了出去
就离开这里远走高飞
我暗中相恋的爱人啊
从此后与你光明正大地共度一生

гэж дуулахад

  他这样唱着

Гүнчидмаа:
Gunchidmaa又唱道:
Олон уулыг цантуулсан
Омогт хүйтний эрчээ хө
Олон бүгдийг зовоосон
Олиг муутай хуулиа яая даа байз

让群山挂霜的
是狂暴的寒风
让百姓受难的
是可恶的刑罚
唉如何是好
Навчтай модыг шарлуулсан
Намрын хүйтэн салхиу даа
Насан туршид зовоосон хүү минь ээ хө
Нанчид архин хуулиа яая даа байз гэж дуулахад

让树叶变黄的
是寒冷的秋风
让人终身受难的
是烈酒般严酷的刑罚
唉如何是好
Дорлиг:

Dorlig唱道:
Гүнчүү дээлтэй Гүнжидмаа минь ээ хө
Гүнийхээ нутгаас гарлаадаа хө
Гүний хошууний чамтайгаа хүү минь ээ хө
Гүндүүгүй сайхан амьдрах уу даа хөөрхий еэ хө

我身着宫绸的Gunchidmaa
离开了世袭的地方
愿和贵族出身的你啊
无爵无禄地共度一生
Сар өдрийг товчилсоор
Саахалтын хошуунд амьдрахуу даа
Санааны амраг чамтайгаа хүү минь ээ хө
Сайхан жаргахыг бодохуу даа үр минь ээ хө гэж дуулжээ.
让我们去邻近的旗中生活

看日月光阴如水而过
我思念不已的爱人啊
愿和你不离不弃,永远幸福
……
这便是他唱的歌。

Орой болж од мичид гялалзах үеэр хун дуут Дорлигийг нөхөд нь суллан авчээ.
Дорлиг Гүнчидмаагийн хамт хошуу алгасан явахдаа:

夜幕降临,星光灿烂之时,有着天鹅般歌声的Dorlig被朋友们救了出来。DorligGunchidmaa一同远走高飞。在途中,他们唱道:

Хөхрөн байгаа хөндийг ээ
Хөнтрүүлэн давхиад туулахуу даа
Хүний бяцхан чамтайгаа хүү минь ээ хө
Хүсэл жаргалыг эдлэхүү дээ яамай даа

让马儿俯身前冲
驰过青色的原野
愿和可爱的恋人
满怀幸福的希冀
Ногоорон байгаа уулыгаа
Намилзуулан давхиад туулахуу даа
Нутгын хайртай чамтайгаа хүү минь ээ хө
Насан туршдаа жаргахуу даа яамай даа

让马儿颤颤悠悠
驰过绿色的原野
愿和故乡的爱人
共度幸福的一生
Эргэлдэн байгаа талыгаа
Эвхрүүлэн давхиад туулах уу даа
Энхрий хайртай чамтайгаа хүү минь дээ хө
Эгнэгт үүрд жаргахуу даа яамай даа

让马儿蜷着身子
驰过萦回的原野
愿同温柔的恋人
天长地久,永不分离

.... гэж дуулсаар одоогийн Өвөрхангай, Архангай аймгийн нутгийг дайран гарч Завхан аймгийн нутагт очин амьдарч байгаад баруун Сүндийн хошуунд таалал болсон гэдэг.
  他们唱着这样的歌,越过了今天的前杭盖省和北杭盖省,前往扎布汗省居住,听说最后在西边的苏定旗逝世。
 
 

最新喜欢:

跨境电商运营iMjmJ.Com跨境电商运营... WSWSWSWS
À l’ombre d’un saule printanier Se couche le coeur de mon bien-aimé.
沙发#
发布于:2012-06-12 19:53
很好很强大,有一对镯子的故事吗?版主
willette
白银十字骑士
白银十字骑士
  • 社区居民
  • 忠实会员
  • 铁杆粉丝
板凳#
发布于:2012-06-12 22:37
回 beiguoqingsong 的帖子
beiguoqingsong:很好很强大,有一对镯子的故事吗?版主 (2012-06-12 19:53) 

你肿么知道我接下来翻的就是这个……
À l’ombre d’un saule printanier Se couche le coeur de mon bien-aimé.
地板#
发布于:2012-06-13 00:48
不知道,一对镯子比较好听
4#
发布于:2012-06-13 00:49
你是学蒙古语的学生?还是?怎么爱好蒙古歌曲的
willette
白银十字骑士
白银十字骑士
  • 社区居民
  • 忠实会员
  • 铁杆粉丝
5#
发布于:2012-06-13 01:39
回 beiguoqingsong 的帖子
beiguoqingsong:你是学蒙古语的学生?还是?怎么爱好蒙古歌曲的 (2012-06-13 00:49) 

我不是蒙古语的学生啊,凭兴趣学的。喜欢蒙古歌曲的人也挺多的。
À l’ombre d’un saule printanier Se couche le coeur de mon bien-aimé.
6#
发布于:2012-12-11 19:14

这样学习蒙古语很好,有效。谢谢!
游客

返回顶部